Systematologia – porównawcza analiza teorii

Warstwy teorii [w ogóle]

(opisowa, wyjaśniająca (hipotetyczna) i metateoretyczna)

Autor zaznacza, że kolejność prezentowania poszczególnych warstw jest przeróżna w różnych książkach / teoriach i to bardzo dobrze. W podrozdziale 2 rozdziału II stosuje kolejność od najbardziej konkretnej do najbardziej abstrakcyjnej. W podrozdziale 3 – odwrotnie.

Warstwa opisowa

[Zawiera opisy obserwowanych zjawisk, lub przedmiotów (faktów), czasami zawiera również prawa]

Mogą być bardziej lub mniej abstrakcyjne / konkretne i bardziej lub mniej ogólne / szczegółowe.

Dane - Najbardziej konkretne i szczegółowe opisy.

Dane ¹ fakty. Dane stanowią opisy faktów.

Fakty - zjawiska / przedmioty intersubiektywne obserwowalne.

Dane są rezultatem pewnej interakcji, między podmiotem, językiem i przedmiotem, która nie może ustrzec

się od elementów oceny, niemniej jednak można osiągnąć wysoką intersubiektywną zgodność na wysokim

poziomie konkretności („zdania protokolarne").

Warstwa ta może zawierać również :

Prawa – opisy regularnie obserwowanych zależności pomiędzy faktami.

Systematologia jest badaniem naukoznawczym, które zajmuje się analizą porównawczą teorii naukowych i które może dać w rezultacie metateorię.

Podrozdział poświęcony jest głównie tworzeniu definicji nauki i uzasadnianiu jej postaci. Dociekania te są

niezwykle ciekawe, pozwolę sobie jednak ograniczyć je do podania ostatecznej wersji definicji Każde jedno

słowo w tej definicji jest ważne i przemyślane.

Teoria, czyli tekst naukowy, jest to tekst usystematyzowany i informacyjny, który zawiera twierdzenia opisowe, wyjaśniające i metateoretyczne.

Określenie teorii jako „tekstu naukowego" zostało zaczerpnięte od Törnebohm'a.

Natomiast określenie tekstu, jako „ujęcia usystematyzowanego" należy do Sigmunda Kocha.