System partyjny Holandii
Cechy charakterystyczne:
• system partyjny umiarkowanie spolaryzowany lub system wielopartyjny bez partii dominującej
• wysoki poziom frakcjonalizacji – 0,77
• wysoki poziom indeksu efektywnej liczby partii w parlamencie – 4,5
System holenderski odzwierciedlał segmentację społeczeństwa obejmującą trzy sektory kulturowe (reprezentacja po II wojnie światowej):
• protestancki – Partia Antyrewolucyjna (ARP); Unia Chrześcijańsko-Historyczna (CHU)
• katolicki – Katolicka Partia Ludowa (KVP)
• świecki – Partia Pracy (PvdA); liberalna Partia Ludowa na Rzecz Wolności i Demokracji
Wymienione partie utworzyły „Wielką Piątkę" - ich współpraca stała się podstawą wypracowanej w Holandii demokracji konsensualnej. Pięć partii posiadało razem około 90% głosów. Popularną praktyką były rządy wielkiej koalicji.
Do 1977 roku bardziej znaczącą rolę odgrywały partie katolicka oraz socjaldemokraci (ich poparcie wahało się między 20 a 30%). Pozostałe ugrupowania uzyskiwały 10% głosów. Wzrastała fragmentaryzacja systemu partyjnego w związku z powstawaniem w latach 60. nowych partii:
• Demokraci '66 (D'66)
• centrolewicowa Partia Demokratyczno-Socjalistyczna (D'70)
Od 1977 dwoma najsilniejszymi ugrupowaniami są:
• Apel Chrześcijańsko-Demokratyczny (CDA) – powstały z połączenia trzech partii wyznaniowych
• Socjaldemokracja (PvdA)
Do końca lat 80. partie otrzymują po 30% głosów.
Do tego momentu system holenderski był systemem wielopartyjnym z dwoma silnymi ugrupowaniami.
Główne partie Holandii:
• Partia Pracy (Partij van de Arbeid - PvdA)
• Apel Chrzescijansko-Demokratyczny (Christen Democratisch Appèl - CDA)
• Partia Ludowa na rzecz Wolności i Demokracji (Volkspartij voor Vrijheid en Democratie - VVD)
• Partia Socjalistyczna (Socialistiche Partij - SP)
• Demokraci 66 (Democraten '66 – D'66)
• Zieloni Lewicowcy (Groene Links – GL)
• Lista Pima Fortuyna (Lijst Pim Fortuyn – LPF)
• Zreformowana Partia Polityczna (Staatkundig Gereformeerde Partij – SGP)
• Centrum Demokratów (Centrumdemocraten – CD)