Efekty zewnętrzne
Publiczne rozwiązanie problemu efektów zewnętrznych
Publiczne metody rozwiązania problemu efektów zewnętrznych obejmują 2 szerokie kategorie:
• bodźce ekonomiczne (rozwiązania oparte na mechanizmie rynkowym),
a) rozwiązania oparte na mechanizmie rynkowym
Mimo że rynek nie zapewnia efektywnej alokacji zasobów, to jednak mechanizm rynkowy można wykorzystać do zapewnienia efektywnych społecznie zachowań podmiotów gospodarczych.
Rozwiązania tego problemu mogą przyjmować 3 formy:
• kary pieniężne lub podatki,
• subwencje na zmniejszenie poziomu zanieczyszczeń,
• zbywalne zezwolenia na emisję określonej ilości zanieczyszczeń.
Kary i podatki
Najprostszą formą rozwiązania problemu jest nałożenie kar pieniężnych i grzywien lub podatków proporcjonalnych do ilości zanieczyszczeń. Grzywny lub podatki mają na celu zrównanie prywatnych kosztów krańcowych z kosztem społecznych oraz prywatnych korzyści krańcowych z korzyścią społeczną.
Opłaty te określone są mianem podatków korekcyjnych, nazywanych podatkami Pigou.
Producentom interesują jedynie ich koszty prywatne, a nie całkowite koszty społeczne (wyższe o koszty zanieczyszczeń). Przy braku podatku od zanieczyszczeń firma ustali cenę na poziomie równym krańcowemu kosztowi prywatnemu. Rezultatem będzie zbyt duża wielkość produkcji Qm.
Obciążając producenta kosztem zanieczyszczeń, można doprowadzić do zrównania krańcowych kosztów prywatnych i społecznych. Nałożenie opłaty na jednostkę produktu równej krańcowemu kosztowi społecznemu zanieczyszczeń sprawia, że przedsiębiorstwo będzie wytwarzać społecznie efektywną wielkość produkcji Qe. Odcinek EA pokazuje stawkę podatku od zanieczyszczeń liczoną od jednostki produktu, a pole EABC całkowitą sumę płaconego podatku.