To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Małgorzata Gadzińska
Wstęp do pozytywizmu Rozwój nauk pedagogicznych w Królestwie Polskim w drugiej połowie XIX i jego źródła W czasie istnienia Królestwa Polskiego (Kongresowego) nastąpiło wiele zmian - zarówno w stosunkach ekonomicznych, społecznych, jak i politycznych. Tym, na co należałoby zwrócić szczególną uwagę, był rozwój gospodarczy, spowodowany niskimi cłami na granicy z Rosją, które umożliwiały eksport towarów na rynek rosyjski. Ale ten proces uprzemysłowienia został zahamowany kolejnymi zmianami - represyjną taryfą celną między Królestwem a Rosją, potem konkurencją ze strony rynku niemieckiego. Dopiero w latach 70., kiedy to Rosja narzuciła wysokie cła dla przemysłu obcego, zachowując unifikację obszaru celnego z Królestwem Polskim, zyskało ono wielkie możliwości penetracji towarów wyprodukowanych w Królestwie na teren Rosji. W następstwie tych zmian zaczęły tworzyć się wielkie okręgi przemysłowe. Tym zmianom gospodarczym w ówczesnych czasach towarzyszyły również zmiany społeczne, a mianowicie upadek warstwy szlacheckiej, a znaczący wzrost znaczenia w społeczeństwie (wraz z rozwojem przemysłu) nowej klasy społecznej - mieszczaństwa. Oczywiście te zmiany w układzie warstw społecznych nie obyły się bez echa, wręcz przeciwnie - mówi się dużo nawet o tzw. „walce młodych ze starymi” - czyli popleczników kształtującej się burżuazji zwalczającej świadomość szlachecką i pozostałości feudalnych instytucji. Obóz „młodych” poszukiwał oparcia dla swych programów w naukach przyrodniczych i filozofii racjonalistycznej. (filozofia pozytywna A. Comte'a, ewolucjonizm Spencera, empiryzm i utylitaryzm Milla). Podkreślany jest wpływ Darwina i T.Buckle'a na kształtowanie się mieszczańskiej ideologii. Podważali oni podstawowe założenia tradycyjnych poglądów na rozwój społeczny i tradycyjnej genetyki. Na tezach sformułowanych przez Buckle'a („Historia cywilizacji w Anglii”) oparty został program pracy organicznej . Z kolei stosunek do praw biologicznych sformułowanych przez Darwina (walka o byt, dobór naturalny, dziedziczność, determinizm) stał się najbardziej jaskrawym obrazem i kryterium przynależności zwalczających się obozów.
Widzimy więc, że upowszechniły się również w Polsce teorie naukowe z Zachodu. Niemniej jednak pozytywizm polski miał inny charakter niż ten zachodnioeuropejski. Tak, jak na Zachodzie wyrażał się on w rozwoju poszczególnych nauk czy systemów filozoficznych, tak tu przybrał charakter ruchu społeczno-ekonomicznego. Pozytywizm w Polsce wiąże się nieodłącznie z przemianami społeczno-ekonomicznymi mającymi miejsce w tamtym czasie w Królestwie, tj.:
- upadek szlachty jako dominującej klasy społecznej
- kształtowanie się burżuazji - ta nowa klasa społ. odrzuciła ideologię szlachecką, tworzyła za to empiryczne systemy oparte na indukcji
(…)
… go bardzo sprawa kształcenia praktykantów dla rzemiosła i przemysłu. Aleksander Świętochowski (1849-1936) - po stronie wychowania zgodnego z postępem nauk i rozwojem społecznym. Uważa, że człowiek nie odziedzicza po swych przodkach gotowych skłonności i instynktów, lecz ich dyspozycje, których dalszy rozwój zależy od warunków życia i wpływów otoczenia. Zjawiska społeczne powinny być badane tą samą metodą co zjawiska przyrody. „Prawa moralne powstają z utrwalonych norm społecznie zjednoczonej i uporządkowanej ludzkiej woli”. - rewizjonizm w stosunku do całego systemu tradycyjnych sądów i instytucji społecznych, walka z tradycjonalizmem i reliktami feudalizmu
- poszukiwanie takich środków i metod wychowania, które by wzmocniły i utrwaliły kształtujący się w Królestwie nowy układ stosunków społeczno…
…, bowiem cały czas uprzywilejowaną pozycję utrzymywały szkoły klasyczne. Dopiero w końcu wieku uczniowie szkół realnych uzyskali prawo wstępu na uczelnie wyższe. Herbert Spencer („O wychowaniu umysłowym, moralnym i fizycznym”) - skrytykował system wychowania klasycznego i sformułował nowy, praktyczny program wykształcenia ogólnego. Określa klasyczne wykształcenie jako nieodpowiadające wymogom ówczesnego życia…
… w różnych dziedzinach wytwórczości i handlu. Miały temu zaradzić szkoły zawodowe. Jednocześnie zbankrutowana szlachta zaczęła napływać do miast w poszukiwaniu pracy. SYTUACJA KOBIET - W drugiej poł. XIX w. również na ziemiach Królestwa rozwinęła się kwestia emancypacji kobiet. Stała się więc bardzo istotna sprawa kształcenia kobiet. Wiele kobiet zmuszonych było do pracy zarobkowej, a dotychczasowe „systemy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)