Racjonalność przekonań
czy „nieracjonalne” znaczy: „fałszywe”?
nie; istnieją przekonania nieracjonalne i prawdziwe, jak i racjonalne i fałszywe [np. jakakolwiek odrzucona teoria naukowa]
przekonanie nieracjonalne wynika z przecenienia prawdopodobieństwa; sąd racjonalny jest sądem ostrożnym
przekonanie nieracjonalne:
do orzeczenia o nieracjonalności twierdzenia nie wystarcza ani jego źródło, ani treść, ale niezgodność tego twierdzenia z pewnymi ogólnymi prawdami
nie można żądać racjonalności od przekonań elementarnych; racjonalne nie są twierdzenia dyktowane przez uczucia, niektóre sądy etyczne, nieudowodnione twierdzenia
z przekonaniami nieracjonalnymi nie polemizuje się
a jednak istnieją przekonania nieracjonalne, bez których nie da się żyć; człowiek nie kieruje się racjonalizmem, a racjonalizacją - upraszcza wiele rzeczy (nie ma wyboru, zbyt wiele sądów musiałby zawiesić); przekonania nieracjonalne mogą być źródłem równowagi psychicznej; wiele spośród nich jest wynikiem myślenia życzeniowego [człowiek zdrowy ma zawyżoną samoocenę, przecenia swoją rolę na świecie]
stereotyp - często wpojony, bezpodstawny → uogólnienie
problem racjonalności wierzeń religijnych (według M.Przełęckiego)
[problem racjonalności jest jednym z podstawowych zagadnień filozoficznych - dlaczego wierzenia religijne mają być od tych rozważań niezależne?]
racjonalność
↓ ↓
logiczna pragmatyczna
oparta na racjach logicznych - uzasadnionych oparta na racjach pragmatycznych - wyborze
przekonaniach korzystniejszej alternatywy [coś logicznie
nieracjonalnego może być korzystniejsze od
samych racji logicznych]
-przekonania religijne nie są racjonalne logicznie, gdyż stopień ich uzasadnienia jest znacznie za niski w stosunku do stopnia pewności tych przekonań;
-racjonalność pragmatyczna przekonań religijnych zależy od systemu wartości podmiotu (wiara może stać w tej hierarchii wyżej niż racje logiczne); za wiarą nie przemawiają ściśle określone względy, ale jej owoce;
przekonanie racjonalne - (definicja cząstkowa) - przekonanie dostatecznie uzasadnione (prawdziwe przesłanki, prawdziwość formalna (dedukcyjna))
LOGIKA
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)