pojęcie wiedzy i problemy z nim związane
Klasyczna definicja wiedzy - wiedza to prawdziwe, uzasadnione przekonanie.
Podmiotem przekonania jest zawsze osoba.
Spór o przedmiot przekonania:
1. przedmiotem przekonania jest sąd w sensie logicznym (znaczenie zdania w sensie gramatycznym), wyrażany przez zdanie A:
a) koncepcja mentalistyczna - sąd w sensie logicznym będący przekonaniem polega na pewnym stanie umysłu;
b) koncepcja behawiorystyczna - sąd w sensie logicznym będący przekonaniem wyraża (ujawnia) się w obserwowalnym zachowaniu podmiotu przekonania.
2. przedmiotem przekonania jest to, do czego odnosi się sąd w sensie logicznym, wyrażany przez zdanie A. Sąd wyraża treść przekonania, którą jest pewien stan rzeczy.
Funktory epistemiczne są intensjonalne w mocnym sensie z uwagi na swoją intencjonalność. Jeżeli B jest logiczną konsekwencją A, to własność ta nie przenosi się na ich domknięcia epistemiczne.
Kryteria oceny przekonań: koherencja i racjonalność. Przekonanie racjonalne jest (Ajdukiewicz): uzasadnione, intersubiektywnie komunikowalne i intersubiektywnie sprawdzalne, (Szaniawski): precyzyjne, ściśle wyartykułowane, uzasadnione i niesprzeczne.
Pożądane własności przekonań: (wewnętrzne): uzasadnienie, koherencja, racjonalność, nie bycie zakwestionowanym przez innych, (zewnętrzne): prawdziwość, wiarygodność, podążanie za faktami (gdyby dany fakt miał miejsce, to dana osoba byłaby przekonana, że wystąpił, a gdyby nie wystąpił, to dana osoba nie byłaby przekonana, że wystąpił). Internalizm kładzie nacisk na własności wewnętrzne, a eksternalizm - na zewnętrzne.
Gettier przyjął dwa założenia. Pierwsze: warunek uzasadnienia nie wyklucza, że zdanie A, o którym S jest przekonany, jest fałszywe. Drugie: dla dowolnego A, jeżeli S jest przekonany, że A jest uzasadnione, oraz S wyprowadza dedukcyjnie B za, to S ma prawo traktować B jako uzasadnione.
Propozycja Lehrera wygląda następująco: S wie, że A wtedy i tylko wtedy, gdy (1) A jest prawdziwe, (2) S uznaje, że A, (3) S ma pełne uzasadnienie, że A, i (4) uzasadnienie to nie zależy od jakiegokolwiek zdania fałszywego.
(I przykład Gettiera) O nie mógł wiedzieć, że P otrzyma posadę, skoro jej nie dostał, a także nie mógł wiedzieć, że człowiek mający 100 złotych w portfelu został nominowany, ponieważ albo jest to fałsz, gdy dotyczy P, albo też o nie dysponował wystarczającym uzasadnieniem dlatego, że on sam został nominowany.
(II przykład Gettiera) Gettier nie twierdzi, że uzasadnienie dla A lub B automatycznie przesądza o uznaniu A, ale traktuje te uzasadnienia jako od siebie niezależne, chociaż wcześniej uznał, że o jest słusznie przekonany o A lub B, bo wydedukował to z A.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)