To tylko jedna z 16 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ODYSEJA Lesław Eustachiewicz - Homer (Wstęp I) Fundamentem i początkiem tradycji epickiej literatury europejskiej są homeryckie epopeje: Iliada i Odyseja . Powstały one w Azji Mniejszej, której wybrzeże kolonizowały plemiona greckie: Jonowie i Eolowie.
Czas powstania Iliady jest zagadką. Chronologiczne propozycje współczesnej nauki obejmują okres dwóch stuleci (1000 - 800 p.n.e.). Pewne jest tylko pierwszeństwo Iliady . Odyseja stanowi utwór późniejszy, młodszy.
Homer jest postacią niemal całkowicie legendarną, a jego imię raczej symbolem niż ściśle historycznym określeniem człowieka. Starożytni jednak nie wątpili w istnienie wielkiej twórczej indywidualności, której zawdzięczała Hellada narodową epikę. Niektórzy tylko, krytycznie uosobieni, badacze prapoczątków własnej literatury rozdzielali tradycyjną osobę Homera na odrębnego autora Iliady i odrębnego autora Odysei .
W czasach nowożytnych wszakże, u progu doby oświecenia, zakwestionowano w ogóle autentyczność egzystencji dziejowej Homera. Tak zwaną „kwestię homerycką” rozpoczął Francuz d'Aubignac, który doszedł do przekonania, że Homer nie istniał, a przypisywane mu poematy epickie powstały w wyniku mechanicznego połączenia drobnych utworów, recytowanych przez wędrownych śpiewaków ślepców, tzw. aojdów. Tezy d'Aubignaca poparł filozof włoski Giambattista Vico, a utrwalił w świadomości świata uczonych filolog niemiecki Fryderyk August Wolf, którego zdaniem dzisiejsza forma poematów powstała dopiero z końcem wieku VI p.n.e. w Atenach. Przez cały wiek XIX toczył się spór między pluralistami (tak nazwano zwolenników teorii o wielości autorów Iliady i Odysei) i unitarystami (zwolennikami teorii o jednolitym charakterze poematów Homera), przy czym pluraliści górowali nad przeciwnikami ilościowo, ale we własnym obozie byli niezgodni we wszystkich szczegółowych problemach analizy tekstów homeryckich. Nauka współczesna natomiast - wiek XX - powraca do przekonań dawniejszych. Warto przytoczyć charakterystyczne zdania szkicu Jana Parandowskiego Homeryckie boje : „[…] jestem zagorzałym unitarystą, czyli wyznaję prostą i rozsądną wiarę w jednego Homera, twórcę Iliady i Odysei . Nigdy nie miały do mnie przystępu, nawet w latach szkolnych, kiedy to groziło dwóją, koncepcje o zlepianiu się, poematów z poszczególnych pieśni, śpiewanych przez rozmaitych aojdów, po który miał przyjść redaktor
(…)
…. Średniowiecze europejskie nie znało Homera, przede wszystkim z powodu nieznajomości języka greckiego. W kulturze renesansowej jednak odzyskał Homer należne miejsce. W Polsce czytano Homera już w roku 1504 w Akademii Krakowskiej. Jan Kochanowski tłumaczył trzecią księgę Iliady i posłużył się wątkami o wojnie trojańskiej w Odprawie posłów greckich. W wieku XVII zanotujemy echo Iliady w Wojnie chocimskiej Wacława…
… obok nich Parys i Helena. Hektor żegna Andromachę, a Kasandra, patrząc na krę płynącą nurtem Wisły, przepowiada nieszczęścia tak, jak niegdyś w Odprawie posłów greckich Kochanowskiego.
Nie koniec to polskich zużytkowań motywów homeryckich. Dorzucić można do listy dramaty: Macieja Szukiewicza Odys w gościnie, Stefana Flukowskiego Odys u Feaków, Penelopę L. H. Morstina, a zwłaszcza piękny dramat Tadeusza Gajcego…
… i Sycylii. Krates z Mallos - umieszczał je gdzieś daleko na Oceanie opływającym ziemię. Geograf Strabon - na Morzu Czarnym (uważano je za największe może świata i nadano mu nazwę „Pantos”). Eratostenes z Kyreny - twierdził, że cała geografia tych wędrówek jest fikcyjna, baśniowa, przy czym poszczególne miejscowości mogły być przez poetę pomyślane tu lub ówdzie, ale są przemieszane całkowicie z fantastyką…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)