Uczeń

Tekst literacki a uczenie przez i dla wartości (Ewa Nowak)

· edukacja aksjologiczna ma opierać się na 3 etapach: rozpoznać (kontakt) › zrozumieć (połączyć zewnętrzne z wewnętrznym) › respektować; zespolenie tego procesu to droga od poszukiwania wartości w tekście literackim do ich przeniesienia w życie,

· najprostszy sposób mówienia o wartościach, czyli mówienie wprost, jest zbyt często wybierany, ta droga narzuca uczniom pewne tezy,

· uczeń musi mieć możliwość obserwacji różnych stanowisk, samodzielnej oceny, dokonania hierarchii aksjologicznej- lepiej w sposób pośredni,

· trzeba wytworzyć emocjonalne zaangażowanie wobec tekstu,

· odczytywanie sensów to swoisty sposób wartościowania,

· myśli i działania wokół tekstu implikują myślenie o sobie.

„Nie ma rozpusty większej niż myślenie...". Teksty filozoficzne w edukacji polonistycznej. (Anna Janus- Sitarz)

· teksty filozoficzne w zasięgu możliwości ucznia, trzeba tylko nauczyć ich czytania,

· sposoby czytania tekstu filozoficznego:

1. notowanie kluczowych słów,

2. podkreślanie zdań z najważniejszą tezą,

3. rozwinięcie głównej myśli tekstu,

4. porównywanie,

5. twórczo: dialog z wybranym filozofem, esej, opowiadanie itp.,

· wykazanie związków filozofii z kulturą danej epoki jest niejednokrotnie ułatwieniem zrozumienia tekstów,

· tekst filozoficzny jako kontekst dzieła literackiego jest jego oświetleniem, dopełnieniem i wyjaśnieniem,

· filozofia jest też przecież tematem wielu utworów literackich i wielu obrazów, są filozofowie pisarze,

Polonistyka po dziennikarsku (Stanisław Bortnowski)

· przykład: żartobliwy przegląd prasy (str. 111-114),

· tytuł- jest bardzo ważny, teksty prasowe muszą być z tytułem; ważne są ćwiczenia z obserwacją tytułów; rozpoznawanie stylistycznych, graficznych wyróżników tytułu,

· przykłady uatrakcyjnienia tematów lekcji bądź zadań domowych (str. 117),

· nauczyć pisania lidów- czyli zapowiedzi, uczulić na akapity- są najważniejsze,

· nauczyć pisania informacji: krótkich, bez komentarza, z odpowiedzią na pytania: kto?, co?, gdzie?, kiedy?, jak?, dlaczego?, z jakim skutkiem?,

· ćwiczenia uczące odpowiedzialności za słowo i precyzji myślenia, np. streszczanie lektur w formie depesz agencyjnych, portrety zamiast charakterystyki,

· wszystko to jest wstępem do stworzenia interesującej gazetki szkolnej (strony tytułowe).

· filmowe czytanie literatury: osobliwy przekład intersemiotyczny- technika wizualizacji świata przedstawionego; poszukiwanie filmowości w tekście (np. tworzenie scenariusza), proces ekranizacji, uczeń w roli, wskazywanie w tekście literackim cech gatunkowych filmu, propozycje dotyczące montażu, muzyki, obsady,