
Schematy poznawcze, stereotypizacja
STEREOTYPIZACJA
Pierwsza grupa określeń – zakłada ze grupa ma jedną wspólną i wyróżniającą cechę, tworzy homogeniczną całość Rumuni są brudni = stereotyp
Druga kategoria wyraża stosunek do pewnych osób, najczęściej nieżyczliwy uprzedzenia = niechęć do innych, bo należą do danej grupy.
Stereotypy – szczególne schematy osób lub grup.
Stereotyp to szczególny rodzaj schematu, zawiera wiedzę uogólnioną, wyabstrahowaną z konkretnych epizodów. Podstawowe właściwości stereotypów:
● Stanowią nadmierne uproszczenie, często są nieadekwatne, dlatego często jest poznawczo wadliwy.
● Mają silne zabarwienie afektywne – emocje trwale towarzyszą treści stereotypów
● Nadogólność – ukryte przekonanie o bezwyjątkowym podobieństwie wszystkich w grupie
● Niska podatność na zmiany (jeśli stanie się uprzedzeniem, to bardzo trudno go zmienić)
Geneza stereotypów
● Indywidualna – kiedy mamy kontakt z osobami z danej grupy: podlega stałej modyfikacji przez bieżące doświadczenia jednostki.
● Kulturowa/grupowa – wiedza zbiorowa, powszechnie podzielana i transmitowana w obrębie społeczności; jest to pewien system przekonań.
Już kilkuletnie dzieci mają wykrystalizowane stereotypy ról kobiecych, mniejszości etnicznych, powiązanie z wiekiem.
Stereotypy ról – eksperymenty
P.Goldberg – studentki miały czytać prace studenckie i miały je ocenić, na podstawie wiedzy merytorycznej, języka itp. Niektóre były podpisane męskim a inne żeńskim imieniem. Męskie nazwiska były wyżej oceniane.
T. Emsweiler – chłopcom i dziewczętom pokazywano obrazy mężczyzn i kobiet które wykonały z sukcesem jakieś trudne zadanie. W odpowiedziach: mężczyznom się udało, bo są zdolni. Kobietom: bo miały szczęście.
J.Elliot „oko burzy" – podzieliła dzieci na grupy w zależności od koloru oczu. Jedna grupa została „dyskryminowaną", musiała nosić kołnierzyki. 1968, potem wielokrotnie powtarzane.