Mikrosocjologia

Na dziedzinę mikrosocjologii składa się wiele teorii i metod badania. Jedną z ważniejszych jest teoria pola (Kurt Levin).

Jest to teoria na której powstało bardzo dużo innych koncepcji. Teoria pola to zespół ogólnych konstatacji filozoficznych. Większość prac Lewina była poświęcona zagadnieniom sensu stricte psychologicznym , jednakże istotny fragment jego twórczości dotyczył socjologii, a w szczególności mikrosocjologii

Główna teza filozofii Lewina – holizm ontologiczny, czyli uznawanie wszystkich aspektów życia społecznego w kontekście całościowym/globalnym; przekonanie o uznaniu za byty realne tylko jednostek, a nie grup społecznych, Lewin zakwestionował dlatego też przyjmuje się, że istotą koncepcji Lewina jest szeroko rozumiany holizm metodologiczny, którego zastosowanie do pojęcia grupy społecznej przyniosło następujący rezultat: „istota grupy – pisał Lewin – nie polega na podobieństwie lub braku podobieństwa jej członków, lecz raczej na ich wzajemnej zależności; dlatego też grupa może być scharakteryzowana jako dynamiczna całość – oznacza to, że zmiana jakiegokolwiek elementu wywołuje zmiany wszystkich pozostałych części". Stopień wzajemnego powiązania członków grupy decyduje o tym, czy mamy do czynienia z „luźną" masą czy ze zwartą całością. Definicja ta ujawnia nieomal wszystkie elementy koncepcji Lewina . Podstawowym z nich jest TEORIA POLA (1) zapożyczona z fizyki, a służąca jako najogólniejsza podstawa pozostałych elementów tego podejścia:

KONCEPCJA CAŁOŚCI (2) jako układu dynamicznego, ANTYREDUKCJONIZMU (3) oraz ANTYARYSTOTELIZMU (4) jako zasady budowania twierdzeń;

Istotne znaczenie dla nauk społecznych (socjologii) miały na przełomie XIX/XX w. wyniki badań zaczerpnięte z fizyki, takie jak:

- pierwsza ważna idea: założenie istnienia pola sił elektromagnetycznych jako uniwersalnego układu odniesienia, w obrębie którego „rozgrywają się" podstawowe procesy fizyczne;

- druga ważna idea: założenie, iż istota zjawisk przyrodniczych sprowadza się do istoty pola elektromagnetycznego;

- trzecia ważna idea: pole – będąc wysoce abstrakcyjnym przedmiotem, którego granice wyznaczają oddziaływujące w nim siły, nie zaś cząstki materialne – ma swoją „historię", jednakże jest ona inaczej rozumiana niż „historia" cząstek materialnych u Newtona (tzn. zdarzenie teraźniejsze uwarunkowane jest czynnikami istniejącymi w przeszłości niekiedy bardzo odległej..) oraz inaczej niż rozumie się historię na terenie nauk społecznych;

- czwarta ważna idea: teoria pola elektromagnetycznego sprowadza się do tezy, że zachowanie się obiektu o określonych właściwościach w przestrzeni jest uzależnione od rozkładu sił w danym polu przy uwzględnieniu właściwości tego obiektu - oznaczało to, że właściwości obiektu mogą jedynie modyfikować działanie sił w obrębie pola, lecz w żadnym razie nie są w stanie zdeterminować zachowania obiektu

– działanie obiektu jest wyznaczane przez rozkład sił w obrębie pola, nie zaś przez jego cechy --- jej przyjęcie w socjologii oznaczałoby, że jeśli posiadamy dostateczną wiedzę o danym przedmiocie oraz jeśli jesteśmy w stanie odtworzyć jego działanie w obrębie określonego środowiska, wówczas możemy na tej podstawie wydedukować właściwości tego środowiska (pola);