Fizjokratyzm – (władza natury)

W 1750 r. we Francji powstał nowy nurt ekonomiczny nazywany fizjokratyzmem.

Przedstawiciele tego nurtu uważali, że prawa ekonomiczne mają równie obiektywny

charakter jak prawa fizyki, prawa przyrody, a ich poznanie jest równie pożyteczne dla

polityki gospodarczej jak poznanie praw mechaniki przez konstruktora, który chce

stworzyć jakąś maszynę i aby ją ona mogła powstać, działać musi on poznać pewne

prawa fizyczne. Podstawą doktryny fizjokratycznej była teza o panowaniu przyrody, a więc istnieniu pewnego porządku naturalnego, ustanowionego przez opatrzność, przez stwórcę. W zgodzie z tym naturalnym porządkiem świata, naturalnym porządkiem rzeczy ma

pozostawać porządek społeczny, gospodarczy i stąd wzięła się właśnie nazwa tego

kierunku (fizjokratos – czyli władza natury). To natura rządzi światem, rządzi również

zjawiskami i procesami społecznymi oraz gospodarczymi. Fizjokratyzm to nic innego jak wykorzystanie praw natury w formułowaniu polityki, podstawowych praw ekonomicznych, to także pogląd, że funkcjonowaniem gospodarki rządzą prawa natury. Co było przyczyną powstania tego nurtu, co zadecydowało o powstaniu fizjokratyzmu będącego także gloryfikacją rolnictwa i pracy na roli.

¨ Jako pierwszy czynnik należałoby wymienić wzrost zainteresowania rolnictwem jako

odmienną od produkcji manufakturowej formą lokaty kapitału. Zysk przynosiły handel

oraz praca produkcyjna, manufakturowa. Zaczęto również dostrzegać, iż praca na roli

może także być poważnym źródłem zysku,

¨ Po drugie to wzmożone zainteresowanie rolnictwem, sprawami wsi wynikało z trudnej

sytuacji w jakiej znalazło się w tym czasie rolnictwo francuskie, targane wówczas

różnymi klęskami nieurodzaju,

¨ Po trzecie można także mówić o pewnego rodzaju intelektualnej modzie na sprawy

wsi. Woltaire, który żył w tym okresie kiedy fizjokratyzm powstawał, złośliwie określił

tę sytuację słowami „po 1750 roku wysokie sfery towarzyskie nasycone operami,

komediami, romansami zabrały się do rozprawiania o zbożu"