To tylko jedna z 8 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Rola Banku Centralnego
Banki centralne istnieją w większości współczesnych krajów. W jakimś stopniu służą one rządowi i systemowi bankowemu, choć zakres przeprowadzanych operacji, uprawnienia i stosowane techniki mogą być różne w różnych państwach. Podstawowym obszarem działalności banków centralnych jest cena i dostępność pieniądza oraz kredytu. Ze względu na spełniane funkcje i realizowane cele są one uważane za instytucje sektora publicznego (ale niekoniecznie rządowego).
Początkowo banki centralne były instytucjami prywatnymi nastawionymi na zysk. W miarę wzrostu ich znaczenia jako instytucji finansujących działalność państwa oraz większego nacisku kładzionego przez rządy w poszczególnych krajach na kontrolowanie ilości pieniądza w obiegu, ich działalność była w coraz większym stopniu poddawana kontroli państwowej.
Dopiero z perspektywy ostatnich dziesięcioleci widać wyraźnie ewolucję banków centralnych w kierunku umożliwiającym skoncentrowanie się na kontroli podaży pieniądza i nadzorze nad sektorem finansowym.
Bank centralny odgrywa bardzo istotną rolę, z którą nierozerwalnie związane są jego funkcje. Do najważniejszych zaliczyć należy:
funkcję emisyjną;
funkcję banku banków (w tym przejawia się jego szczebel nadrzędny);
prowadzenie polityki pieniężnej;
funkcję banku państwa;
zarządzanie rezerwami walutowymi kraju;
funkcję nadzoru bankowego;
Warto też pamiętać, że bank centralny ma olbrzymie pasywa zasilane m.in. dzięki wpłatom banków z tytułu rezerw obowiązkowych. Pozwala mu to na realizację ważnych operacji, np. w zakresie dyskonta, kredytu lombardowego, operacji otwartego rynku. Operacje te mają duży wpływ na sytuację finansową banków.
Funkcja emisyjna polega na wykorzystywaniu przez bank centralny wyłącznych uprawnień do wprowadzania do obiegu pieniądza gotówkowego w postaci banknotów i monet. Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są to złotówki i grosze. Wielkość znaków pieniężnych jak i termin ich wprowadzenia do obiegu a także wzory i wartość nominalną banknotów oraz masę, stop i próbę monet ustala w drodze zarządzenia Prezes banku centralnego. Znaki pieniężne emitowane w ramach tej funkcji są prawnym środkiem płatniczym i zarazem ostatecznym środkiem zapłaty.
W latach osiemdziesiątych obrót gotówkowy wzrósł dziesięciokrotnie. Jednak na przestrzeni ostatnich lat znaczenie pieniądza gotówkowego zostało znacznie ograniczone. I tak w latach dziewięćdziesiątych zaobserwować można spadek obiegu pieniądza gotówkowego na rzecz pieniądza bezgotówkowego, który zyskuje coraz większe grono zwolenników. Ilość pieniądza gotówkowego jest jednym z czynników określających możliwość kreacji kredytów (pieniądz bezgotówkowy).
(…)
… jest ustalenie przez parlament maksymalnej wysokości rezerwy obowiązkowej. Natomiast wysokość tej rezerwy dla poszczególnych rodzajów wkładów i banków ustala prezes NBP.
Stopa procentowa. Realna stopa procentowa może być dodatnia lub ujemna. Wysoka realna stopa procentowa jest korzystna dla właścicieli kapitału i skłania ich do zwiększania oszczędności, ale równocześnie negatywnie wpływa na koszt kredytu. Natomiast ujemna realna stopa procentowa zniechęca do oszczędzania. Jeżeli inwestycje w dany instrument finansowy cechują się ujemną stopą procentową, to dopływ kapitału w danej dziedzinie maleje na rzecz innych instrumentów finansowych. Obecnie panuje pogląd, iż w gospodarce rynkowej dodatnia realna stopa procentowa jest na dłuższą metę ważnym warunkiem rozwoju gospodarczego.
Bank centralny ustala cenę kredytu…
… wartościowych z własnego portfela banku centralnego zmniejsza aktywa banku i działa restrykcyjnie tj. zmniejsza obieg pieniężny.
Bank centralny może połączyć operacje zakupu papierów wartościowych z uzgodnieniem warunków ich odkupienia w określonym terminie. Są to przede wszystkim operacje repo i reverse repo, będące operacjami odkupu.
Operacje repo polegają na kupnie papierów wartościowych po określonej cenie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)