SPIRYTUALIZM Jak wspominaliśmy wyżej, zarówno dualizm, jak i materializm stoją na gru n cie real i zmu. Stanowisko idealistyczne (zwłaszcza idealizm subiektywny) łączy się z tak zwanym spirytualizmem. Teza spirytualistyczna: w świecie rzeczyw i stym istnieją tylko substancje duchowe . Tę tezę podtrzymują przede wszystkim zw o lennicy subiektywnego idealizmu, zwłaszcza zaś idealizm immanentny. Skoro b o wiem ciała są tylko zespołami wrażeń, a więc pewnych stanów podmiotów świ a domości, stąd nie mogą sobie rościć pretensji do stanowiska bytów istniejących s a moistnie, a więc substancji. Samoistnie istnieją tylko podmioty świadome, a więc dusze. Spirytualizm tego rodzaju można nazwać spir y tualizmem idealistycznym. Istniała też realistyczna odmiana spirytualizmu. Ten odcień spirytualizmu uznaje, że rzeczywiście istnieją tylko substancje duchowe i że nie ma innego rodzaju substancji. Niemniej ciała rzeczywiście istnieją, lecz ciała są tylko odmianą substancji duchowych. Taki pogląd głosi na przykład w swej monad o logii Lei b niz. Według tego poglądu ostatecznymi cegiełkami w budowie świata są tzw. monady, tj. dusze. Wśród nich są takie, które posiadają świadome życie ps y chiczne, i te tylko nazywa duszami pogląd zwyczajny, istnieją jednak też takie, które posiadają tylko nieświadome życie ps y chiczne, i te lub ich zespoły zwyczajny pogląd nazywa ciałami. Ze spirytualizmem walczy zarówno materializm, jak i dualizm, walka ta ski e rowana jest jednak głównie przeciwko idealistycznej odmianie spirytualizmu i prz y biera postać walki między realizmem a idealizmem subiektywnym.
(…)
… bowiem ciała są tylko zespołami wrażeń, a więc pewnych stanów podmiotów świadomości, stąd nie mogą sobie rościć pretensji do stanowiska bytów istniejących samoistnie, a więc substancji. Samoistnie istnieją tylko podmioty świadome, a więc dusze. Spirytualizm tego rodzaju można nazwać spirytualizmem idealistycznym.
Istniała też realistyczna odmiana spirytualizmu. Ten odcień spirytualizmu uznaje, że rzeczywiście istnieją tylko substancje duchowe i że nie ma innego rodzaju substancji. Niemniej ciała rzeczywiście istnieją, lecz ciała są tylko odmianą substancji duchowych. Taki pogląd głosi na przykład w swej monadologii Leibniz. Według tego poglądu ostatecznymi cegiełkami w budowie świata są tzw. monady, tj. dusze. Wśród nich są takie, które posiadają świadome życie psychiczne, i te tylko nazywa duszami…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)