Końcowy etap prac nad konstytucją i jej uchwalenie
31 stycznia 1947 roku projekt nowej ustawy zasadniczej został przedstawiony Konstytuancie i dyskutowany był przez nią w okresie od 4 marca do 22 grudnia 1947 roku. Zgromadzenie Konstytucyjne odbyło 347 plenarnych posiedzeń. „Do 139 artykułów projektu konstytucji wniesiono 1603 poprawki, przyjęte zostały 292, a 314 odrzucono, pozostałe zostały wycofane albo pochłonięte przez inne poprawki. W czasie dyskusji konstytucyjnej głos zabrało 272 mówców”. Początkowo obradom przewodniczył Giuseppe Sargat, po dymisji Sargata funkcję przewodniczącego objął Umberto Terracini, „ten, który swe zadanie wykonywał z wyjątkowo i powszechnie uznaną godnością” - taka była powszechna opinia o postawie przewodniczącego konstytuanty. Problem przyszłego ustroju politycznego państwa był kwestią, do której przywiązywano ogromną uwagę, o czym świadczyć może przebieg prac przygotowawczych oraz przebieg dyskusji nad projektem ustawy zasadniczej. Można było zauważyć w pracach nad nową konstytucją, iż mając w pamięci niedawną przeszłość, która odbiła swoje bolesne piętno na narodzie, chciano wyciągnąć wnioski na przyszłość i zabezpieczyć państwo przed możliwością stosowania praktyki ustrojowej związanej z okresem faszyzmu w przyszłości. Jednym ze sposobów, który zamykał drogę do odradzania się niepożądanych form ustrojowych było dążenie do stworzenia barier prawnych. W pracach nad konstytucją oprócz stosowania własnych wzorców demokratycznych znanych z własnej praktyki, korzystano również ze wzorów, które był stosowane w krajach Europy Zachodniej. Jednocześnie starano się wybrać te rozwiązania, które swoim nowatorstwem mogłyby zaspokoić potrzeby i oczekiwania społeczeństwa Republiki Włoskiej połowy XX wieku.
Do ostrej dyskusji doszło w komisjach ustawodawczych przy okazji rozpatrywania kwestii stosunków pomiędzy Kościołem i państwem. Chrześcijańska Demokracja uważała, iż należy respektować prawa i przywileje nabyte przez kościół w Układach Laterańskich z 1929 r. (traktat, konkordat i umowa finansowa). Partie laickie prezentowały odmienne zdanie i żądały pełnej świeckości państwa i rozdziału Kościoła od państwa. Wskazywały one również na konflikt wielu postanowień konkordatowych z duchem i literą konstytucji. Można tu przytoczyć następujące artykuły: „Artykuł 5 konkordatu stwierdza, że żaden duchowny nie może pełnić obowiązków publicznych bez zezwolenia ordynariusza, a księża-apostaci nie mogą pełnić funkcji nauczycielskich i publicznych, co jest sprzeczne a artykułami 2, 3, 4 konstytucji, traktujących o równości praw. Sprzeczny też jest z nimi artykuł I konkordatu, proklamujący katolicyzm religią państwową, co dyskryminuje inne wyznania. Podobnie artykuł XXXIV konkordatu, z którego wynikał de facto zakaz rozwodów, jest pozbawiony znaczenia przez ustawę rozwodową z 1972 r. Konkordat zawiera również oczywiste anachronizmy związane z ówczesną formą ustrojową, jak zasadę ochrony papieża równą ochronie osoby i czci króla, względnie przywileje książąt, przyznane kardynałom”
(…)
… rozwodową z 1972 r. Konkordat zawiera również oczywiste anachronizmy związane z ówczesną formą ustrojową, jak zasadę ochrony papieża równą ochronie osoby i czci króla, względnie przywileje książąt, przyznane kardynałom”. Spór został zażegnany przez stanowisko Włoskiej Partii Komunistycznej, która zaakceptowała w imię „pokoju religijnego” artykuł siódmy w brzmieniu zaproponowanym przez Chrześcijańską…
… się za nią większość głosującego elektoratu. Jeżeli w drugim głosowaniu ustawa konstytucyjna zostanie przyjęta kwalifikowaną większością głosów obu izb, to nie przeprowadza się referendum”.
J. Zakrzewska, Ustrój Polityczny..., op. cit., s. 30. Ibidem, s.30.
J. Stefanowicz, Włochy [w:] Eugeniusz Zieliński (red.), Systemy ustrojowe państw kapitalistycznych, PWN, Warszawa 1975, s. 254.
Konstytucje Finlandii, Włoch, NRF…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)