Charakterystyka religii pasterskich.
Udomowienie zwierząt, powstanie społeczności paserskich
-Społeczności pasterskie czy koczownicze istnieją od ok3 tys. p.n.e. Powstawały równolegle z rolniczymi, które zabierały najżyźniejsze gleby spychając na stepy, sawanny. Pastwiska były uważane ze dobro wspólne (wyjątek Ewankowie- własność klanów) i zajmowali określony teren (zasada nieograniczonej ekspansji działała tymczasowo)
-Mają dużo cech wspólnych z ludami zbieraczo-łowieckimi: nastawione na przystosowanie się do środowiska a nie przekształcanie. Są ruchliwe, ponieważ przemieszczają się w poszukiwaniu pastwisk, dlatego zwierzęta pozostają w stanie półdzikim np. renifery Lapończyków, Ewenków, Nieńców. Ciężko stwierdzić czy plemiona są prowadzone czy prowadzą stada zwierząt jako „żywe lodówki”. Ten typ gospodarki nazywa się transhumancyjny.
-Najbardziej znane ludy pasterskie:
Charakterystyczne tylko dla Starego Świata (jedynie Indianie Nawaho, ale przyswoili dopiero pod wpływem Hiszpanów), tłumaczono to brakiem zwierząt dających się udomowić na obu Amerykach ale np. bizon. Na stepach Azji środkowej i Afryki Wsch. Popularny był tzw kompleks bydlęcy. Wg archeologów początkowo oswojono owce i kozy następnie bydło w tym bawoły ostatnie konie wielbłądy (świnie pozostawiono dla ludów rolniczych jako zwierze nieczyste). Zazwyczaj posiadali oni zwierzęta dające mleko, mięso, służące do transportu, rzadziej utrzymywano się przez kopieniacze rolnictwo i hodowle. Bydło jest jedyną akumulacją kapitału, a jedyną możliwością obrony jest wędrowanie i wojna (często bez ofiar jedyną starą było bydło). Z powodu ruchliwości, wojowniczości często zagrażali ludom rolniczym, podbijając ich i osiadając, inną konsekwencją jest wyższość klasy podbijającej i specjalne traktowanie wojowników. Koczownicy traktowali rolnicze ludy jak bydło które można zabić podporządkować i korzystać z niego. Najazdy były niezwykle szybkie i brutalne napadniętym towarzyszył popłoch, do takiej taktyki zmuszała niewielka ilość koczowników. Niektóre ludy zbierały trofea. Często nazywali siebie Wilkami….
Swoboda poruszania się i brak obciążeń wywoływał dumę rodową i egotyzm, cechował ich również konserwatyzm
Ród i pokrewieństwo
Ród jako podstawowa jednostka.
Posiadanie licznego potomstwa (zwłaszcza płci męskiej) było nakazem społecznym i religijnym.
Ród jest matrylinearny a władza patriarchalna.
Duże zróżnicowanie majątkowe, dlatego nakaz dzielenia się bogatych z biednymi nawet swoim kosztem.
Znakiem rodu jest krew, uznawana jest za świętość dlatego picie jej jest elementem przysięgi
Władza
Koczownicy Wielkiego Stepu dzielili się według kryteriów wojskowych. Każdy lud wyłaniał wschodnie i zachodnie skrzydło (polityczne, ustrojowe i wojskowe) broniące w przypadku wojny na czele stali bracia.
(…)
…: chodzi tu o metody wypasu, a zwłaszcza o występujący u pierwotnych Węgrów zwyczaj przegryzania nasieniowodów w celu wywłaszczenia ogiera.” Nie znane jest miejsce udomowienia (na stepach Powołża lub przez ludy tureckie, mongolskie).
Prawdopodobnie od początku wywoływał emocjonalne reakcje. Był oznaką, symbolem prestiżu u nomadów kradzież konia jest największym wykroczeniem. Jeździec jest wywyższony…
… Odyna i Indie koniowiąz) wspiera się cały świat. U ludów tureckich koniowiąz jest upostaciowieniem Axis mundi, wetknięty w ziemie na początku osiedłania się nie może zostać wyciągnięty na odchodnym..
Koń jako ofiara jest największą z możliwych ofiar. Np. w największych z indoeuropejskich ludów, sanskr. Ofiara konia (Aśvamedha), łac equus october, skand wolsi Jest to rytualna odnowa kosmosu, w którą…
… rozwinęło się grabarstwo, tkactwo, serowarstwo, obróbka metali, odzież lekka ciepła, spodnie.
Jutra- cudowny w swej prostocie wynalazek, według Mongołów dar bogów. Przenośna, składa konstrukcja w kształcie kopuły ze skór zwierzęcych lub wojłoku rozciągniętych na drewnianym rusztowaniu. Na styku żerdzi dymnik a pod nim ognisko. Podłogę pokrywano dywanami lub skórami. Taka konstrukcja była bardzo funkcjonalna: pozwala na utrzymanie temperatury, listwy u szczytu dzięki padającym promieniom słonecznym wskazywały godzinę według niektórych badaczy lata 60-letniego cyklu. Każdy element niósł znaczenie symboliczne, ponieważ dom ma charakter sakralny. Kształt przypominał subugan czyli stupę, będąca obrazem kosmosu. Dymnik na planie kręgu symbolizował słońce a zasłonięty-księżyc. Kwadratowa zasłona z wojłoku…
… jako byk np. bóg burzy, nieba. Ponieważ bydło jest wcieleniem życiodajnych chmur burzowych, a niebo to pastwisko. Każdy pragnął mieć tyle bydła ile gwiazd na niebie. W Indiach kultem obdarzone zostały krowy przyniesione przez koczowników ze stepów Eurazji. Często według pasterzy bydło tak jak ludzie mają duszę, dlatego nie zdychają a umierają. Według Masajów całe bydło należy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)