To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Makroekonomia dr Katarzyna Nagel
Wykład 5
Budżet państwa
Budżet państwa jest to scentralizowany fundusz publiczny służący gromadzeniu środków publicznych w związku z wykonywaniem podstawowych funkcji państwa.
Podstawą tworzenia budżetu państwa jest ustawa sejmowa, która upoważnia rząd do gromadzenia i wydatkowania dochodów.
Z pojęciem budżetu państwa związane są następujące pojęcia: system budżetowy oraz gospodarka budżetowa.
System budżetowy państwa są to prawne, organizacyjne i planistyczne ramy umożliwiające funkcjonowanie gospodarki budżetowej.
Gospodarka budżetowa obejmuje wszystkie działania podejmowane przez naczelne organy władzy państwowej oraz centralne i terenowe organizacje administracji rządowej wraz z podporządkowanymi im jednostkami organizacyjnymi w zakresie planowania, gromadzenia i wydatkowania środków pieniężnych będących w dyspozycji budżetu państwa.
Cechy budżetu państwa
Budżet państwa charakteryzuje się tym, że:
gromadzenie środków odbywa się w sposób przymusowy;
dochody budżetowe gromadzone są na zasadzie bezzwrotnej;
działalność budżetowa poddana jest rygorom prawnym;
gospodarka budżetowa ma wymiar nie tylko ekonomiczny ale także społeczny;
gospodarka budżetowa państwa określa pośrednio ramy ustrojowe państwa.
Zasady budżetowe
W literaturze najczęściej spotyka się następujące zasady budżetowe:
zasada równowagi - miała największe znaczenie w latach minionych, chodzi o to, że możemy wydatkować tyle, ile mamy zgromadzonych środków, wydatki nie mogą przewyższać dochodów. Nadwyżki i deficyty budżetowe mają być celowo wykorzystywane w polityce gospodarczej i finansowej państwa w celu wyeliminowania wahań koniunkturalnych, deficyt jest dopuszczalny w celu pobudzania gospodarki w sytuacjach kryzysowych.
zasada powszechności (zupełności) - w budżecie uwzględnia się wszystkie dochody i wydatki.
zasada jedności - wymaga obejmowania dochodów i wydatków tylko jednym budżetem. W ramach tej zasady wyróżnia się tzw. jedność formalną i materialną. Jedność formalną uzyskuje się dzięki budowie zbiorczego budżetu państwa obejmującego budżet władz centralnych i budżet władz samorządowych. Jedność materialna głosi, że suma dochodów powinna być przeznaczona na pokrycie całości wydatków budżetowych bez celowego wiązania niektórych wydatków z określonymi dochodami budżetowymi.
zasada jawności - budżet państwa i zawarte w nim informacje nie mogą być tajne, projekt budżetu musi być jawny.
(…)
… wykonania budżetu państwa należy Najwyższa Izba Kontroli. Do 30.VI następnego roku budżetowego Rada Ministrów jest zobowiązana przedstawić Sejmowi oraz NIK raport z wykonania budżetu państwa. Na jego podstawie odbywa się w Sejmie głosowanie nad uchwaleniem absolutorium budżetowego.
…
… budżetu składa się z czterech etapów:
opracowanie projektu budżetu - za opracowanie projektu budżetu odpowiedzialna jest Rada Ministrów, największy wpływ na opracowanie projektu budżetu ma Ministerstwo Finansów.
uchwalenie budżetu - procedura uchwalania budżetu państwa jest następująca: Rada Ministrów na spotkaniu ustala główne wytyczne, zasady polityki społeczno-gospodarczej na następny rok budżetowy…
…. Po uzyskaniu kwalifikowanej większości głosów budżet państwa jest kierowany do realizacji. Sejm ma 3 miesiące na uchwalenie budżetu, jeśli to nie nastąpi Prezydent RP ma prawo rozwiązać Sejm. Wtedy gospodarka funkcjonuje zgodnie z projektem zgłoszonym przez Ministra Finansów do 15.XI. prowizorium budżetowe opracowane przez Ministra Finansów obowiązuje do momentu uchwalenia budżetu.
wykonanie budżetu - charakterystyczną cechą wykonania budżetu państwa jest jego zdecentralizowanie. Odbywa się ono pod nadzorem i kierunkiem organów wyższego szczebla. Głównymi dysponentami środków budżetowych są podmioty budżetowe, których dochody i wydatki ujmuje się w ramach tzw. klasyfikacji budżetowej. Do tego typu podmiotów należą przede wszystkim ministerstwa i urzędy centralne zrównane z ministerstwami i wojewodami…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)