To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
WULKANIZM Magma wydobywająca się na powierzchnię Ziemi to lawa . Natomiast produkty magmy rozdrobnione siłą wybuchu nazywamy materiałem piroklastycznym . Materiały te tworzą stożki (wulkany) . Wokół miejsca wylewania się lawy powstają pokrywy wulkaniczne. Budowa wulkanu: - kanał - wydobywa się przez niego lawa
- krater - lejkowate zagłębienie powstałe przez rozkruszenie
- ognisko magmowe - kilkanaście km pod powierzchnią Ziemi.
Wybuchy wulkanów występują zarówno na lądzie jak na dnach mórz. Lawa składa się z krzemianów, tlenku krzemu, żelaza i gazów. Wyróżniamy następująca typy law : kwaśne (ostatni etap dyferencjacji) - duża lepkość, tworzą krótkie potoki. Powstają riolity, porfiry. Tworzą formy kopuł. zasadowe (bazaltowe) - mają niską lepkość, są ruchliwe, tworzą rozległe potoki. Temperatura wynosi od 850-1000ºC. Potoki lawy oziębiają się bardzo powoli, po miesiącu można obserwować jeszcze żarzenie, a po roku jest jeszcze gorąca. Rodzaje erupcji wulkanicznych: linijne - wylewy z otwartych szczelin (z wulkanu Laki na Islandii w 1783r. wylało się 12,5km 3 lawy), (w rzece Kolumbia w USA jest 500 000km 2 bazaltów o miąższości 1 km) centralne - magma wydobywa się z krateru. Jeśli wydobywa się sama lawa to mamy wulkany wylewne , a jeśli wydobywa się również materiał piroklastyczny to mamy wulkany eksplozywne arealne (powierzchniowe) - magma wydobywa się na większej powierzchni, pokrywa duże obszary, nie ma wtedy typowych wulkanów. Rodzaje materiałów piroklastycznych: bomby wulkaniczne - objętość do 1m 3 wielkości orzecha włoskiego
wielkości grochu
piaski i popioły wulkaniczne
Pumeks - powstaje z wyrzuconych w powietrze pieniących się bryłek lawy. Jeżeli zdąży zastygnąć w powietrzu tworzy się bardzo porowaty, lekki materiał, który utrzymuje się na powierzchni wody. Torf wulkaniczny - scementowany popiół wulkaniczny.
Pumeks i torfy to dobry materiał budowlany.
Skał magmowe wykazują tzw. cios . Wykazują one spękania (ciosy) w dwóch lub więcej kierunkach. Ujawniają one się w odsłonięciach, wietrzeniu i w czasie eksploatacji. Cios może być ukryty, jeżeli spękania są niewidoczne, lub widoczny. Powstaje najczęściej w czasie stygnięcia i kurczenia się skał. To spękanie nazywamy ciosem termicznym . Cios może także powstawać w czasie przemieszczenia, który nazywamy ciosem tektonicznym . Najpopularniejszy to cios bazaltu.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)