Wprowadzenie do kalkulacji

WYKŁAD 5 09.11.2010
Cd. Wprowadzenie do kalkulacji
KALKULACJA WYNIKOWA (SPRAWOZDAWCZA) jest kalkulacją rzeczywistego kosztu wytwarzania produktu. Kalkulacja wynikowa jest sporządzana po zakończeniu procesu produkcyjnego.
Kalkulacja sprawozdawcza odzwierciedla rzeczywiście poniesione koszty oraz faktycznie wykonane ilości wyrobów lub faktycznie świadczone ilości usług ustalone na podstawie dokumentów i ewidencji.
Koszty wytwarzania wyrobów lub świadczenia usług mogą być ustalane za pomocą różnych metod kalkulacji. Zastosowanie określonej metody kalkulacji jest uzależnione od:
Przedmiotu kalkulacji
Charakteru produkcji
Technologii wytwarzania wyrobu
Charakter produkcji oraz złożoność procesów technologicznych wpływają na sposób odnoszenia kosztów na produkty. Biorąc to pod uwagę wyróżnia się dwie podstawowe metody kalkulacji kosztów:
Kalkulację podziałową
Kalkulację doliczeniową
KALKULACJA PODZIAŁOWA jest wykorzystywana do ustalania jednostkowego kosztu własnego jednorodnych produktów wytwarzanych masowo lub w kilku podobnych asortymentach. Przy tym produkcja jest prosta, tj. stosuje się prostą technikę i technologię produkcji a wyroby są wytwarzane w jednym nieprzerwanym cyklu produkcyjnym,
Kalkulacja podziałowa występuje w kilku odmianach. Najważniejszymi z nich są:
Kalkulacja podziałowa prosta
Kalkulacja podziałowa współczynnikowa
Kalkulacja podziałowa odjemna
KALKULACJA DOLICZENIOWA ma zastosowanie w przedsiębiorstwach wytwarzających szeroki asortyment wyrobów charakteryzujących się znaczną odmiennością. Zróżnicowanie to może dotyczyć wykorzystywanych surowców, konstrukcji wyrobów, organizacji procesu technologicznego, wielkości produkcji itp.
W ramach kalkulacji doliczeniowej wyróżnia się dwie odmiany:
Kalkulację doliczeniową zleceniową
Kalkulację doliczeniową asortymentową
Stosując jako kryterium klasyfikacji metod kalkulacji kosztów zasady nawarstwiania kosztów w rachunku kalkulacyjnym wyróżnia się:
Kalkulację jednostopniową
Kalkulację wielostopniową
KALKULACJA JEDNOSTOPNIOWA jest taką metodą rachunku kalkulacyjnego kosztów, przy której jednostkowy koszt wytworzenia produktu jest ustalany w ramach rachunku obejmującego wszystkie elementy składające się na koszt wytworzenia wyrobu lub świadczenia usług.
KALKULACJA WIELOSTOPNIOWA jest metodą rachunku kalkulacyjnego kosztów stosowaną wtedy, gdy w procesie produkcyjnym występują wyraźnie wyodrębnione fazy, w których materiał wyjściowy i półfabrykaty są stopniowo przekształcone w produkt gotowy. Stwarza to możliwość grupowania i rozliczania kosztów wytworzenia produktu i jego elementów składowych według poszczególnych faz.

(…)

… mogą być takie przedsiębiorstwa, jak kopalnie, elektrownie, cementownie i cegielnie wytwarzające jeden gatunek cegły.
Jednostkowy koszt wytworzenia oblicza się więc według wzoru:
Formuła jednostkowego kosztu wytworzenia produktu gotowego uwzględniająca remanent produkcji nie zakończonej występujący na koniec okresu sprawozdawczego jest następująca:
We wzorze powyższym iloczyn Qn*p jest liczbą umownych jednostek kalkulacyjnych produkcji niezakończonej przeliczonej na produkcję gotowa
Jednostkowy koszt wytworzenia produktu niezakończonego jest iloczynem jednostkowego kosztu wytworzenia produktu gotowego i wskaźnika stopnia przerobu produktu niezakończonego:
kn - jednostkowy koszt wytworzenia produktu niezakończonego
KALKULACJA PODZIAŁOWA WSPÓŁCZYNNIKOWA
Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami jest stosowana w jednostkach…
… wytworzenia produktu gotowego
K - koszty całkowite poniesione w okresie
Qf - wielkość produkcji gotowej
Qn - wielkość produkcji niezakończonej
p - stopień przerobu produkcji niezakończonej
ku - koszt umownej jednostki kalkulacyjnej
K - koszty całkowite poniesione w okresie
Qi - wielkość produkcji wyrobu i-tego rodzaju
wi - współczynnik przeliczeniowy wyrobu i-tego rodzaju
kj - jednostkowy koszt wytworzenia…
... zobacz całą notatkę