Unifikacja prawa cywilnego w Polsce po II wojnie światowej.

Unifikacja prawa cywilnego w Polsce po II wojnie światowej.
II wojna światowa oczywiście przerwała proces unifikacji. Zadanie to podjęły ponownie w 1945 władze komunistyczne, działając jednak we właściwy sobie sposób. Nie reaktywowano Komisji Kodyfikacyjnej, mimo że większość jej członków przeżyła wojnę - było nie do pomyślenia, by akty prawne opracowywał niezależny organ. Unifikacją zajęło się bezpośrednio Ministerstwo Sprawiedliwości pod rządem Henryka Świątkowskiego i szarej eminencji - Leona Chajna. Powołano w nim Departament Ustawodawczy kierowany przez Stefana Bancerza (jego zastępcą został Seweryn Szer), a w jego ramach - Komisję Prawniczą jako ciało doradcze, mogące tylko zgłaszać poprawki do przedkładanych mu gotowych projektów. Projekty aktów prawnych opierano na materiałach przedwojennej Komisji Kodyfikacyjnej. Gotowe projekty przedstawiano Krajowej Radzie Narodowej, która uchwalała je jako dekrety z mocą ustawy.
W tych warunkach unifikacja została przeprowadzona błyskawicznie. W okresie od lipca 1945 do listopada 1946 w ramach unifikacji prawa cywilnego wydano kilkanaście dekretów, regulujących prawo cywilne w zakresie, w jakim nie zdążono zrobić tego przed wojną. Do najważniejszych z nich należały:
Kodeks postępowania niespornego z 18 lipca 1945 (Dz.U. z 1945 Nr 27 poz. 169),
prawo osobowe z 29 sierpnia 1945 (Dz.U. z 1945 Nr 40 poz. 223),
prawo małżeńskie z 25 września 1945 (Dz.U. z 1945 Nr 48 poz. 270) - dekret obejmował tylko prawo małżeńskie osobowe,
prawo o aktach stanu cywilnego z 25 września 1945 (Dz.U. z 1945 Nr 48 poz. 272), które obowiązywało do 31 sierpnia 1955, gdy wszedł w życie kolejny dekret - z 8 czerwca 1955 (Dz.U. z 1955 Nr 25 poz. 151),
prawo rodzinne z 22 stycznia 1946 (Dz.U. z 1946 Nr 6 poz. 52),
prawo opiekuńcze z 14 maja 1946 (Dz.U. z 1946 Nr 20 poz. 136),
prawo małżeńskie majątkowe z 29 maja 1946 (Dz.U. z 1946 Nr 31 poz. 197),
prawo spadkowe z 8 października 1946 (Dz.U. z 1946 Nr 60 poz. 328),
prawo rzeczowe z 11 października 1946 (Dz.U. z 1946 Nr 57 poz. 319),
prawo o księgach wieczystych z 11 października 1946 (Dz.U. z 1946 Nr 57 poz. 320), które obowiązywało do 1 stycznia 1983, gdy weszła w życie ustawa z 6 lipca 1982 o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. z 1982 Nr 19 poz. 147),
przepisy ogólne prawa cywilnego z 12 listopada 1946 (Dz.U. z 1946 Nr 67 poz. 369).
Akty te weszły w życie w okresie od 1 stycznia 1946 do 1 stycznia 1947 i - z zaznaczonymi wyżej wyjątkami - obowiązywały do czasu kodyfikacji prawa cywilnego w 1965. Zmian w tym stanie prawnym dokonano dopiero 1 października 1950, kiedy to:
prawo małżeńskie z 1945, prawo małżeńskie majątkowe z 1946, prawo rodzinne z 1946 i prawo opiekuńcze z 1946 zastąpił kodeks rodzinny - ustawa z 27 czerwca 1950 (Dz.U. z 1950 Nr 34 poz. 308),

(…)

… z nich należały:
Kodeks postępowania niespornego z 18 lipca 1945 (Dz.U. z 1945 Nr 27 poz. 169),
prawo osobowe z 29 sierpnia 1945 (Dz.U. z 1945 Nr 40 poz. 223),
prawo małżeńskie z 25 września 1945 (Dz.U. z 1945 Nr 48 poz. 270) - dekret obejmował tylko prawo małżeńskie osobowe,
prawo o aktach stanu cywilnego z 25 września 1945 (Dz.U. z 1945 Nr 48 poz. 272), które obowiązywało do 31 sierpnia 1955, gdy wszedł…
... zobacz całą notatkę