To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Teoria operatorów konstruktywnych.
Druga z wybranych koncepcji stadialnych, zaproponowana przez Juana Pascual-Leone'a jest bardziej abstrakcyjna i wyidealizowana. Jej podstawą jest teoria operatorów konstruktywnych, łącząca pewne elementy teorii Piageta z behawiorystycznymi teoriami uczenia się i modelami przetwarzania informacji (de Ribaupierre, Pascual-Leone)
Pascual-Leone uważa, że wprawdzie wraz z wiekiem zachodzi regresja niektórych czynników organismicznych, lecz jednocześnie następują pozytywne zmiany w sferze poznawczej i osobowościowej. Jednoznaczne przyporządkowanie stadiów rozwoju po adolescencji do wieku życia jest utrudnione ze względu na plastyczność interindywidualną i zmienność wpływów środowiska. Stadia następują jednak po sobie w określonej kolejności, w przybliżonych granicach wieku chronologicznego co najmniej o 3 lata wstecz lub naprzód:
Późne stadium formalne - od 17. do 25. r.ż.
Stadium przeddialektyczne - od 25. do 35. r.ż.
Stadium operacji dialektycznych - od 35. do 55. r.ż.
Stadium operacji transcendentalnych - od 55. do 75. r.ż.
W pierwszym z tych stadiów wzrasta zdolność do wysiłku umysłowego, co umożliwia wytwarzanie operacyjnych systemów aktywno-osobowościowych. Służą one do generowania rozumnych celów życiowych i realizowania ich w złożonych sytuacjach dzięki aktywizowaniu schematów wykonawczych. Konsolidują się również schematy osobowościowe, które wzmacniają zarówno poczucie tożsamości jednostki, jak też przyczyniają się do wytworzenia interpersonalnego Ego, opartego na wzrastającej wiedzy o społeczeństwie, umiejętnościach zawodowych, normach moralnych itp.
W stadium przeddialektycznym rozwija się świadomość i kształtują się dojrzałe systemy Ego. Włączają się one w uczenie się takich sposobów po stępowania, które zapewniają powodzenie w kontaktach międzyludzkich. Człowiek dojrzały, mając poczucie sprawstwa i własnych kompetencji poznawczych, jest też zdolny do empatii i miłości w interakcjach z innymi. Konstruktywna aktywność społeczno-poznawcza, zwiększając samowiedzę i samokontrolę jednostki oraz zakres wiedzy o świecie, nie chroni jednak przed doświadczaniem sprzeczności w różnych sytuacjach. To stanowi właśnie wewnętrzną dialektykę rozwoju. Konflikty moralne, jakie przeżywają ludzie w tym okresie życia, nie doprowadzają przeważnie do dezintegracji Ego i utraty tożsamości indywidualnej ze względu na działanie mechanizmów obronnych.
Stadium dialektyczne cechuje pogorszenie się funkcjonowania zasobów organismicznych: energii umysłowej, zdolności do wyłączania nieistotnych schematów oraz uczenia się logiczno-treściowego. Świadczą o tym wyniki badań eksperymentalnych. Kryzys w połowie życia można jednak przezwyciężyć. Pojawiają się bowiem w tym okresie operacje dialektyczne, łączące formalno-operacyjne systemy z praktycznym doświadczeniem, z aktywnością człowieka w jego środowisku. Prowadzi to do nowych osiągnięć i do radzenia sobie z przeciwnościami losu. Dzięki operacjom dialektycznym jednostka rozwija strategie, które ułatwiają jej godzenie niezgodnych systemów prag-matyczno-semantycznych, na przykład własnych zadań i ambicji zawodowych lub towarzyskich z oczekiwaniami społecznymi rodziny czy przyjaciół. Oczywiście procesy regresywne nie prowadzą u niektórych ludzi do rozwiązań twórczych, lecz do stagnacji, chorób psychosomatycznych, a nawet do zaburzeń osobowości. Niekiedy odzyskanie równowagi następuje wskutek unikania sytuacji konfliktowych i rozwijania stereotypów, przejawiających się np. w poglądach politycznych, stylu pracy, postawach wobec grup społecznych itp.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)