To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
W. Dajczak. Notatka składa się z 2 stron.
8. Idea vinculum iuris a nietypowe potrzeby praktyczne
problem zmiany wierzyciela ( pytanie na egzaminie ): należy zacząć od tego, że istniał konflikt w wyobrażeniach prawników rzymskich pomiędzy zasadą ścisłego wyobrażenia zobowiązań a praktyczną użytecznością obrotu przedmiotami. Zaleziono kompromis między osobistym charakterem zobowiązania a wierzytelnością poprzez odnowienie, actio utilis itd. W wypadku vinculum iuris sytuacja jest nieco podobna.
Nadzwyczajna zmiana okoliczności - wykonanie umowy jest możliwe, ale sens gospodarczy wykonania umowy jest inny niż strony go postrzegały w chwili jej zawarcia np. radykalnie zmieniła się siła nabywcza pieniądza.
Rzymskie intuicje - dano pierwszeństwo zasadzie ekonomicznej efektywności, jeżeli się tak umówiliście to koniec, taki jest wasz problem. W indywidualnych przypadkach jedynie dopuszczano odstępstwa od tej zasady.
Średniowieczna klauzula rebus sic stantibus (w tym stanie rzeczy) - zasada ogólna opracowana na poszczególnych przypadkach prawa rzymskiego. Obowiązek zobowiązania istnieje w tych samych warunkach, w jakich zobowiązanie powstało. Na dłużniku ciąży obowiązek wykonania zobowiązania w tym stanie rzeczy, jaki na nim istniał w momencie zawarcia zobowiązania. Jeżeli stan rzeczy się zmienił, to na dłużniku nie ciąży zobowiązanie. Odwoływano się do zasady sprawiedliwości. W kodyfikacjach XIX wieku zasadę rebus sic stantibus została odrzucona.
Umowa na rzecz osoby trzeciej - pytanie czy jest to możliwe i wykreuje jakieś uprawnienie po stronie osoby trzeciej. Pytanie zostało to ostrzeżone w szczególności w połączeniu z contractio stipulatio.
Rzymska regula alteri stipulari nemo potest - nie można stosowac na kogoś innego. Nie jest dopuszczalne zobowiązanie przewidujące świadczenie dla osoby trzeciej (kogoś innego, jak wierzyciel).
Actio utilis z III w. ne - action utilis był surogatem przelewu wierzytelności. Tutaj polega to na tym, że osoba wskazana na wierzyciela ma skargę wzorowaną na wierzycielu. Ze zobowiązania nie może wynikać świadczenie osoby innej jak wierzyciel. Reguła stopniowo przełamywana, w sumie dopiero w XVIII wieku, w pełni w pandektystyce niemieckiej w drugiej połowie XIX wieku.
Stopniowe dopuszczenie umowy na rzecz osoby trzeciej w prawie nowożytnym.
9. Klauzula dobry obyczajów
Dobre obyczaje (boni mores) a tradycja mroes maiorum (obyczaje przodków)
Dobre obyczaje jako granica ważności zobowiązania umownego ewolucja ku zasadzie swobody umów. Nie było jej w prawie rzymskim, dopiero pojawiła się w pełni w ius commune, opartym na prawie kanonicznym
Pytanie czy umowa jest dopuszczalna i rodzi skutki prawne
Funkcjonowanie urzędu cenora - kontrolował przestrzeganie m.in. mores maiorum i mógł nakładać za to sankcje prawne. Postępowanie sprzeczne z obyczajami może wywołać negatywny skutki prawne.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)