PRAWO PRZECIWWOJENNE
UWAGI OGÓLNE
prawo przeciwwojenne to zespół norm utrudniających lub prawnie uniemożliwiających wybuch wojny, są to postanowienia o zakazie agresji oraz inne, które zmniejszają prawdopodobieństwo wybuchu wojny lub ograniczają jej zasięg jak umowy dot. rozbrojenia, ograniczenia zbrojeń oraz umowy tworzące systemy bezpieczeństwa zbiorowego;
same przepisy nie zlikwidują wojen, np. po podpisaniu paktu paryskiego z 1928 r. (zakaz uciekania się do wojny) wybuchła II wojna światowa;
ZAKAZ AGRESJI
dawne p.m. → wojna jako dopuszczalny instrument polityki, min. dlatego, że choć powodowała zniszczenia, nie zagrażała istnieniu cywilizacji, a ius ad bellum było uważane za jeden z atrybutów suwerenności;
XIX w. → pewne próby wyeliminowania wojny ze stos. m. → nieudane, gdyż w okresie imperializmu i walki o podział świata najsilniejsze państwa nie chciały się na to zgodzić;
haskie konwencje pokojowe z 1899 i 1907 r. → też nie wprowadziły zakazu wojny ani obowiązku pokojowego rozwiązywania sporów (jedynie „w miarę możliwości”);
pakt Ligi Narodów → też nie wprowadził zakazu wojny, choć we wstępnie miał takie sformułowania, jednak postanowienia szczegółowe jego nie wprowadziły;
na forum Z LN podjęto uchwałę, że wojna jest zabroniona i jest zbrodnią międzynarodową, ale uchwała nie miała mocy wiążącej;
Pakt Brianda-Kellogga (układ paryski o wyrzeczeniu się wojny z 1928 r., wszedł w życie w 1929 r. przez ociąganie się Japonii, dlatego w Moskwie niektóre kraje podpisały Protokół Litwinowa, wprowadzający w życie między nimi pakt → w 1939 r. obowiązywał 60 państw, w tym wszystkich agresorów);
geneza → fr. MSZ Briand wystąpił do USA z propozycją dwustronnego traktatu o przyjaźni i wyrzeczeniu się wojny → USA chciały umowy wielostronnej, poza LN (nie były jej członkiem) więc Sekretarz Stanu Kellog zaproponował układ między mocarstwami, z możliwością przystąpienia też innych państw; zawiera potępienie wojny oraz wyrzeczenie się jej jako narzędzia polityki oraz nakaz pokojowego załatwiania sporów; nie wykluczał ani wojny obronnej (podjętej jako obrona indywidualna, lub zbiorowa, tj. gdy inni członkowie wystąpią zbrojnie przeciwko agresorowi na członka LN) ani wojny sankcyjnej, tj. akcja zbrojna LN;
1929 r. → p.m. przestało być prawem wojny i pokoju, a stało się prawem pokoju i pokojowego współistnienia;
to była podstawa osądzenia zbrodniarzy wojennych po II wojnie światowej;
na zasadzie bezwzględnego zakazu agresji zbudowany jest system ONZ → główny cel i zadanie ONZ, a także odpowiedzialność RB to m. pokój i bezp.;
zakaz użycia siły lub groźby jej użycia
(…)
… ZO ONZ ZSRR wystąpił z projektem powszechnego i całkowitego rozbrojenia w 3 etapach, przy tworzeniu systemu m. kontroli → nie przyjęte, choć wiele razy ponawiane;
niewielkie wyniki rokowań rozbrojeniowych, a jedyne efekty to zahamowanie wyścigu zbrojeń i powolne zmniejszenie potencjałów broni masowego jądrowej;
Układ o zakazie prób broni nuklearnej
Układ o zakazie prób broni nuklearnej w atmosferze, w przestrzeni kosmicznej i pod wodą z 1963 r. (Moskwa):
to nie umowa rozbrojeniowa, ale przyczynia się do zahamowania wyścigu zbrojeń, choć nie w pełni, gdyż doświadczenia podziemne nadal dozwolone, choć strony układu deklarowały chęć wprowadzenia zakazu wszelkich doświadczeń z bronią jądrową, ale USA sprzeciwiły się objęciem doświadczeń podziemnych układem, argumentując niemożnością dostatecznej kontroli…
… oraz zakaz by środki te nie uszczuplały władzy i odp. RB wynikających z Karty;
zakaz agresji to podstawowa zasada powszechnie obowiązującego p.m., a jej naruszenie to zbrodnia przeciwko pokojowi → norma ius cogens;
nawet państwa, które dokonywały aktów agresji nie podważały istnienia tej zasady, a jedynie próbowały się w różny sposób usprawiedliwić;
zakaz ten potwierdzony w wielu rezolucjach ZO ONZ, np…
… o gwarancjach dla państw nieatomowych i oświadczenie 3 mocarstw atomowych (stron układu) o gotowości pomocy w razie agresji ze strony państwa atomowego;
Traktat o zakazie umieszczania broni jądrowej i innych rodzajów broni masowej zagłady na dnie mórz i oceanów oraz w jego podłożu
z 1971 r. → szereg państw (w tym ZSRR) dążyły do demilitaryzacji dna mórz i oceanów i do pokojowego ich wykorzystania, ale USA…
… aż do całkowitej jego likwidacji, a ograniczenie zbrojeń, w tym zahamowanie wyścigu zbrojeń - nie przewiduje likwidacji istniejącego już potencjału wojskowego, a tylko zahamowanie jego zwiększania i doskonalenia;
rozbrojenie powszechne i całkowite jest ostatecznym celem, co zostało potwierdzone w rezolucji ZO ONZ w sprawie powszechnego i całkowitego rozbrojenia;
tzw. kroki częściowe mogą dot. określonych…
… i gromadzenia zapasów broni bakteriologicznej (biologicznej) i toksycznej oraz o ich zniszczeniu
z 1972 r. → zobowiązanie, że w żadnych okolicznościach nie będą prowadzić badań, produkować, gromadzić, nabywać i przechowywać broni biologicznej ani środków służących do jej przenoszenia oraz zniszczenie zapasów broni biologicznej;
Ograniczenie zbrojeń w przestrzeni kosmicznej
patrz prawo kosmiczne - księżyc…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)