Prawo , a ściślej prawo w ujęciu przedmiotowym , to system norm prawnych , czyli ogólnych, abstrakcyjnych i w przybliżeniu jednoznacznych dyrektyw postępowania, które powstały w związku z istnieniem i funkcjonowaniem państwa lub innego uporządkowanego organizmu społecznego, ustanowione lub uznane przez właściwe organy władzy odpowiednio publicznej lub społecznej i przez te organy stosowane , w tym z użyciem przymusu.
Pojęcie prawa jest również używane na oznaczenie prawa w ujęciu podmiotowym (prawo podmiotowe). Tak rozumiane, występuje, gdy mówimy, że mamy prawo (jesteśmy uprawnieni) do czegoś . Ten artykuł nie dotyczy tak rozumianego prawa .
Przyczny i postaci sporów Prawo , ze względu na wieloznaczność pojmowania, w tym różnice światopoglądowe wydających o nim opinie, jest pojęciem wyjątkowo trudnym do zdefiniowania. Dlatego wszelkie jego definicje są przedmiotem sporów.
Koncepcje podstawowe Z. Ziembiński , rozważając problem wielości sposobów pojmowania prawa, wyróżnia spośród nich kilka podstawowych koncepcji i subkoncepcji, w tym: koncepcje normatywne , zgodnie z którą prawo jest zespołem norm postępowania ; w ramach koncepcji normatywnych współistnieją: koncepcja pozytywistyczna , zgodnie z którą prawo obejmuje tylko i wyłącznie normy, które zostały ważnie ustanowione lub uznane przez kompetentny organ władzy publicznej, natomiast to, czy i jak wspomniane normy mają się do kryteriów pozaprawnych (np. przyjmowanych przez kogoś ocen moralnych), nie jest przedmiotem zainteresowania nauki prawa i nie ma żadnej doniosłości dla ważności i mocy tych norm;
koncepcja prawnonaturalna , zgodnie z którą prawo obejmuje tylko i wyłącznie te normy prawa pozytywnego, które pozostają w zgodzie z ustanowionymi przez absolutny autorytet (tj. przez Boga , Rozum , etc.) normami moralnymi lub innymi, dającymi się wywieść z przyjętych przez ten autorytet ocen;
koncepcje niepozytywistyczne , zgodnie z którymi prawo obejmuje normy prawa pozytywnego oraz inne elementy, które wyznaczają sposób rozumienia i stosowania norm prawa pozytywnego;
koncepcje realistyczne , zgodnie z którymi przyjmuje się, że prawem jest zespół faktów społecznych lub psychicznych, związanych ze stanowieniem, obowiązywaniem i stosowaniem norm prawnych.
Przykładowe teorie [ edytuj ] Teoria marksowsko-leninowska [ edytuj ] Marksowsko-leninowska teoria prawa wywodzi, iż prawo, jako tzw. nadbudowa ideologiczna do społeczno-gospodarczej bazy, jest stanowione przez klasę panującą, w interesie tej klasy i w celu utrzymania jej panowania. Odrzucając ideologiczną oprawę tej teorii należy uznać, iż jest to najkrótsze i najtrafniejsze określenie tego czym jest prawo, przez kogo i w jakim celu tworzone.
(…)
… społeczeństwa o prawnie wiążących charakterze normy zwyczajowej
Norma bezwzględnie obowiązująca
Z Wikipedii
Skocz do: nawigacji, szukaj
Ius cogens (łac., dopełniacz: iuris cogentis, stąd niekiedy używane pol. "norma kogentna" lub "norma kogentalna") - norma prawna bezwzględnie obowiązująca.
Normy prawne bezwzględnie obowiązujące znamionuje to, że ich zastosowanie nie może być wolą stron wyłączone lub ograniczone - w przeciwieństwie do norm względnie obowiązujących (ius dispositivum).
Ustalenie charakteru mocy wiążącej norm prawnych wymaga w pierwszej kolejności dokonania analizy treści przepisu (jego brzmienia, redakcji słownej), a w razie wątpliwości także celu jego ustanowienia (ratio legis) czy funkcji przepisu. Zazwyczaj, ilekroć zamiarem ustawodawcy jest zakaz wyłączenia czy ograniczenia przez strony określonej regulacji, to daje on temu wyraz w treści przepisu. Przykładowo można tu wskazać na przepisy art. 437, 449(9) czy 449(11) Kodeksu cywilnego.
Zdaniem niektórych, ius cogens często jest błędnie przekładane na j.polski jako norma bezwzględnie obowiązująca - jest to nieprawidłowe z tego powodu, iż każda norma wprowadzona do systemu prawnego (ustawą, rozporządzeniem itp) obowiązuje…
… zawarcia była sprzeczna z ius cogens. Jeżeli zaś powstanie nowa norma ius cogens w trakcie obowiązywanie umowy następnie z nią sprzecznej, to taka umowa wygasa.
Norma względnie obowiązująca
Z Wikipedii
Skocz do: nawigacji, szukaj
Ius dispositivum (łac., inaczej: norma dyspozytywna) - norma prawna względnie obowiązująca (względnie wiążąca).
Normy prawne względnie obowiązujące znamionuje to, że ich zastosowanie może być wolą stron wyłączone lub ograniczone, w przeciwieństwie do norm bezwzględnie obowiązujących (ius cogens). Normy te znajdują zastosowanie tylko wtedy, gdy same strony nie uregulowały swoich uprawnień i obowiązków w sposób odmienny od dyspozycji zawartej w takiej normie lub też, gdy strony niczego w zakresie działania normy nie postanowiły, albo uregulowały łączący je stosunek prawny…
…, miejscowej, funkcjonalnej), wszczynania postępowania, pism procesowych, wniosków stron, dowodów, środków odwoławczych oraz innych instytucji procesowych.
Polskie prawo [edytuj]
W prawie polskim tradycyjnie wyróżnia się:
prawo administracyjne formalne (→ postępowanie administracyjne i → postępowanie sądowoadministracyjne),
prawo cywilne procesowe (→ postępowanie cywilne),
prawo karne procesowe…
… (zmieniającej się w czasie) interpretacji prawa znajduje szerokie uznanie w szybko zmieniających się współcześnie realiach.
Nauki prawne [edytuj]
Iustitia - personifikacja sprawiedliwości (Lucas Cranach d. Ä., 1537. Amsterdam, Fridart Stichting)
Nie istnieje powszechnie przyjęta klasyfikacja nauk prawnych. Najczęściej przywoływany jest podział dokonany przez tzw. szkołę historyczną, który nauki prawne dzieli…
…, przez aparat państwowy. Inaczej prawo tworzone przez człowieka (w odróżnieniu od prawa naturalnego), a konkretniej przez uprawnione do tego władze państwowe (tzw. prawo stanowione).
Prawo stanowione (system ius civile) - nazywane jest również prawem ustawowym (statute law). Forma systemu prawnego, w którym prawo stanowione jest przede wszystkim przez organ ustawodawczy z uwzględnieniem ogólnych norm…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)