Pięcioksiąg jako całość, jego treść i problematyka powstania (hipoteza źródeł): Ogólne wiadomości o Pięcioksięgu i jego powstaniu . 1. Problem autorstwa :
Założenie, iż autorem Pięcioksięgu jest Mojżesz wywodzi się z tradycji żydowskiej.
Ojcowie Kościoła nie zajmowali się krytyką tekstu, czy problematyką autorstwa Pięcioksięgu, a raczej jego duchowym przesłaniem. W XII w. autorstwo Mojżesza kwestionował Ibn Ersa, żydowski uczony,
w XVII w. T. Hobbes , B. Spinoza , R. Simon.
Głównym argumentem przeciwko tej tezie była wzmianka o śmierci Mojżesza. 2. Okrycie źródeł Pięcioksięgu(hipoteza dokumentów) :
W XVIII w. H.B. Witter zauważa pewną różnicę występującą miedzy dwoma opisami stworzenia zawartymi w Genesis. W pierwszym z nich Boga określa się imieniem elohim, w drugim JHWH.
Wyodrębnił w ten sposób dwa różne(lub jeden ???) dokumenty.
Dalsze badania prowadził Jean Astruc ok. 40 lat później, analizując całą księgę Rodzaju i dwa pierwsze rozdziały Exodus. Dostrzegł tam fragmenty, które posiadały podobne różnice jak te występujące między opisami stworzenia. Na tej podstawie wyróżnił dwa dokumenty źródłowe.
Witter i Astruc uważali Mojżesza za redaktora Pięcioksięgu, a różnice w tekście jako skutek różnorodności dostępnych Mojżeszowi tradycji.
Karl David Ilgen ( Johann Gottfried Eichorn ??? ) odkrył trzecie źródło, które również używa imienia elohim ( Priesterkodex - P ). Cechuje go charakterystyczny styl i słownictwo. Często posługuje się cyframi, datami, zawiera genealogie, klasyfikacje, miesiące, dni. Zawiera treści dotyczące kapłanów, świąt, świątyni itp.
W XIX w. zauważono jeszcze istnienie czwartego źródła, które tworzyło Deuteronomium. 3. Hipoteza fragmentów: Z biegiem lat odkrywano coraz to nowe dokumenty niedające się jednoznacznie przyporządkować do znanych dotychczas źródeł.
Na początku XIX w. zamiast istnienia kilku nachodzących na siebie chronologicznie źródeł przyjęto istnienie wielu niezależnych fragmentów ,które po połączeniu dały całościowy obraz wydarzeń.
(A.Geddes, J.S. Vater, W.M.L. de Wette)
4. Hipoteza uzupełnień :
Zakłada istnienie dokumentu podstawowego, który obejmuje treści od stworzenia świata, aż do objęcia w posiadanie ziemi( Hexateuch ) do którego w ciągu wieków redaktorzy dodawali kolejne jako uzupełnienie.
5. System Wellhausena :
Gdy ustalono, że Pięcioksiąg powstał na podstawie czterech dokumentów, zaczęły powstawać różne tezy dotyczące ich pochodzenia.
(…)
… Wellhausen(1844 -1918)
Podzielił on historię relacji między Bogiem a ludem,zawartą w tekstach prawnych i historycznych ,na trzy etapy. Każdy kolejny zawierał dokładniejsze i precyzyjniejsze wskazówki co do kultu.
1)W tekstach odnoszących się do pierwszego etapu nie jest określone, kto może być kapłanem, lub gdzie ma się znajdować świątynia. Normy moralne i pojęcie Boga jest słabo rozwinięte. Ten etap w/g Wellhausena opisują źródła J i E.
2)Drugim etapem był okres działalności proroków. Ten etap opisuje źródło D.
3)Najwyższym etapem rozwoju religii Izraela był okres opisywany przez dokument Kapłański - P.
Dziś tej tezy nie bierze się już poważnie, gdyż uważa się ją za zbyt uproszczoną, lecz badania Wellhausena dotyczące źródeł mają nadal wartość naukową.
6.Krytyka literacka:
Z reguły opiera się na dwóch…
…. prorocy, kapłani),
- wyszukiwanie miejsc, wokół których gromadzono tradycję( Hebron, Sychem, Betel, Sylo, Jerozolima),
- analiza społeczna, polityczna i religijna czynników obecnych w ciągu powstawania tradycji,
- analiza tematów i motywów.
9.Źródło Jahwistyczne:
Zawiera imię Boże JHWH.
Początkowo stanowiło prawdopodobnie samodzielną księgę opisującą dzieje od stworzenia świata do objęcia Kanaanu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)