Zostały tam wymienione i scharakteryzowane zagadnienia takie jak: osiem symptomów grupowego myślenia, tj. Iluzja wszechmocności, wiara w wewnętrzną moralność grupy, zbiorowe racjonalizacje, stereotypowy wizerunek przeciwników, presja na odszczepieńców, autocenzura, strażnicy myśli, iluzja jednomyślności. Również wyróżniono i opisano warunki zaistnienia syndromu grupowego myślenia, tj. Im większa spójność grupy podejmującej decyzję, tym większa szansa pojawienia się syndromu grupowego myślenia, sytuacja silnego napięcia i zagrożenia, im wyższy szczebel decyzyjne, tym mniejsza możliwość odwołania się o pomoc czy radę, dominujący przywódca wraz z charakterystycznymi zachowaniami. Dodatkowo zaprezentowano metody zapobiegania syndromowi grupowego myślenia: krytyczna ocena proponowanych rozwiązań , przywódca nie powinien stwarzać żadnych preferencji i nie określać z góry oczekiwań, kilka niezależnych grup podejmujących decyzje, dyskusja z zaufanymi współpracownikami, eksperci, rola adwokata diabła, spotkanie drugiej szansy.
Osiem symptomów grupowego myślenia
Janis określił grupowe myślenie jako sposób myślenia członków bardzo spójnej grupy, polegający na tak silnym dążeniu do jednomyślności, że niweluje ono motywację do własnych, alternatywnych opinii na dany temat.
Zidentyfikował osiem symptomów, których pojawienie się oznacza, że w grupie zaistniał syndrom grupowego myślenia:
Iluzja wszechmocności
Członkowie grupy są przekonani, iż nie może stać się nic złego. Przesadnie wierzą w umiejętności własnej współpracowników oraz w możliwość zrealizowania wszystkich zamierzeń. Iluzja ta tworzy poczucie skrajnego optymizmu i skłania do podejmowania krańcowego ryzyka.
Wiara w wewnętrzną moralność grupy
Powoduje ona, iż członkowie grupy lekceważą etyczne i moralne konsekwencje podejmowania decyzji. Wiara w mądrość grupy skłania do traktowania zgodności członków jako głównego kryterium osądu moralnego oraz skuteczności podjętej decyzji.
Zbiorowe racjonalizacje
Członkowie grupy pomijają wszelkie ostrzeżenia, które mogłyby prowadzić grupę do ponownego rozpatrywania przypuszczeń. Grupa stara się więc podjąć decyzję jak najszybciej, lekceważąc przy tym ostrzeżenia i wątpliwości.
Stereotypowy wizerunek przeciwników
Pojawia się stereotypowy sposób oceny grup zewnętrznych oraz ich przywódców. Ocenia się ich jako wrogów, z którymi nie należy wchodzić w jakiekolwiek układy lub prowadzić negocjacji, albo też ocenia się ich jako zbyt głupich czy słabych, by mogli przeciwstawić się celom lub planom. Dehumanizacja wrogiej grupy pozwala na usprawiedliwienie podjętych przeciwko niej kroków i jawnej wrogości.
Presja na odszczepieńców
Jest to bezpośredni nacisk na każdego członka grupy, który przeciwstawia się zbiorowym opiniom. Daje się mu do zrozumienia, że sprzeciw oznacza brak lojalności. W grupie panuje ogólne zalecenie, aby unikać krytyki postanowień w celu uniknięcia starć pomiędzy członkami grupy. Stosowanie się do tej normy sprzyja poczuciu zbiorowej siły oraz eliminuje groźbę obniżenia samooceny członków grupy, których sądy mogłyby zostać skrytykowane.
Autocenzura
Członkowie grupy wywierają na samych siebie presję spowodowaną chęcią osiągnięcia porozumienia. Presja ta hamuje ekspresję własnych przekonań czy też obaw w stosunku do podejmowanej decyzji.
Strażnicy myśli
Są to członkowie grupy, których zadaniem jest ochrona grupy przed „niepoprawnym myśleniem”. Hamują oni dopływ niepomyślnych informacji, sprzeciwiają się ponownemu rozpatrywaniu podjętej decyzji
(…)
… w grupie.
Sytuacja silnego napięcia i zagrożenia. Związana jest ona głównie z koniecznością podjęcia bardzo ważnej i trudnej decyzji. Na ogół sytuacje decyzyjne, w których występuje grupowe myślenie, są trudne ze względu na doniosłe konsekwencje. Zadania decyzyjne charakteryzują się brakiem dostatecznej ilości informacji wyjściowych oraz trudnościami w przewidzeniu negatywnych skutków podjętej decyzji…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)