To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
NORMY PRAWNE BEZWZGLĘDNIE I WZGLĘDNIE OBOWIĄZUJĄCE I , W systemie prawnym występują dwa rodzaje norm prawnych, które różnią się między sobą charakterem i mocą obowiązującą. Są to: ^a) normy bezwzględnie obowiązujące (imperatywne), Zjśfh normy względnie obowiązujące (dyspozytywne). j ^k -Jsormy imperatywne zawierają niepodważalny nakaz państwa, od wy- pełnienia którego nie można się uchylić. Osoba, do której norma bezwzględnie obowiązująca jest skierowana, zobowiązana jest tak się zachować, jak wskazu- je norma. Każde odstępstwo od nakazanego sposobu postępowania jest naruszeniem prawa.
Normy imperatywne obowiązują bezwzględnie - bez względu na wolę zainteresowanych osób. Nawet wtedy, gdy wszystkie biorące udział w jakiejś transakcji osoby zgadzają się na uregulowanie wzajemnych praw i obowązków w sposób odmienny niż nakazuje norma imperatywna - to tego rodzaju umowa jest nieważna. W normie bezwzględnie obowiązującej wola państwa przejawia się w sposób nie znoszący oporu i wymagający bezwzględnego posłuszeństwa. Na przykład normy określające terminy przedawnienia w pra- wie cywilnym mają charakter imperatywny. Dlatego umowa, w której by strony zgodnie postanowiły, że ich wzajemne roszczenia z tytułu łączącego je stosunku (np. najmu) przedawniają się w innym terminie - będzie nieważna.
Normy imperatywne stanowią większość obowiązujących w państwie norm prawnych. Występują one przede wszystkim w tych gałęziach prawa, które charakteryzują się nierównością stron połączonych stosunkiem prawnym. Takie dziedziny jak prawo konstytucyjne, administracyjne, finansowe, karne - składają się wyłącznie z norm imperatywnych.
Normy dyspozytywne mają odmienny charakter. Strony umowy zobo- wiązane są w trakcie jej wykonania postępować zgodnie z normami dys- pozytywnymi tylko wtedy, gdy spraw, których norma dotyczy, nie uregulowały inaczej w umowie.
Jest to więc dość niezwykły rodzaj norm: odnoszą się do pewnej sytuacji, ale znajdują zastosowanie tylko wtedy, gdy zainteresowane osoby nie umówiły się inaczej. Na przykład w kodeksie cywilnym jest norma stanowiąca, że przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie dopiero po wykonaniu
dzieła (uszyciu ubrania, naprawieniu zegarka itd.). Jest to jednak norma dyspozytywna i dlatego stronom wolno się umówić, że należność zostanie wręczona w innym terminie, np. połowa umówionej kwoty z góry, a reszta po wykonaniu zamówienia. W razie sporu sąd będzie się kierował zawartą umową, całkowicie pomijając normę prawną. Najwięcej norm względnie obowiązujących zawiera prawo cywilne.
Można sobie zadać pytanie: czy normy dyspozytywne, od przestrzegania których łatwo się uchylić, są w ogóle potrzebne?
Normy dyspozytywne odgrywają bardzo poważną i pożyteczną rolę.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)