Neopozytywizm i szkoła lwowsko-warszawska
Początki neopozytywizmu i jego przedstawiciele
Nowa koncepcja filozofii
Zasada sprawdzalności jako kryterium znaczenie
Program fizykalizmu
Szkoła lwowsko-warszawska
Twardowski i powstanie szkoły
Tarski i logika
Tatarkiewicz i historia filozofii
Kotarbiński i filozofia ścisła
1. Początki neopozytywizmu i jego przedstawiciele
Początkiem neopozytywizmu było zawiązanie się sławnego w okresie międzywojennym „Koła Wiedeńskiego” na Uniwersytecie w Wiedniu. Gremium to ukonstytuowało się na bazie seminarium naukowego, które począwszy od 1922 r. prowadził Moritz Schlick, filozof, matematyk i fizyk, który skupił wokół siebie wybitnych przedstawicieli różnych nauk o zainteresowaniach dotyczących filozofii, logiki i metodologii nauk. Najwybitniejszymi członkami „Koła Wiedeńskiego” byli: M. Schlick, R. Carnap, Ph. Frank, K. Goedel, O. Neurath. Poza środowiskiem wiedeńskim ruch neopozytywistyczny ogarnął inne ośrodki i kraje europejskie okresu międzywojennego. Były to na przykład ośrodki w Niemczech (Berlin), Danii, Szwecji, Anglii i w Polsce. W 1929 r. „Koło Wiedeńskie” opublikowało swój dokument programowy, nazwany „manifestem”, pt.: „Naukowy światopogląd”. W „manifeście” tym poddano ostrej, negatywnej krytyce całą dotychczasową filozofię, uznając ją za „metafizyczną” i zaproponowano perspektywę budowania nowej filozofii, która posiadałaby konsekwentnie naukowe oblicze. 2. Nowa koncepcja filozofii
Podobnie jak we wcześniejszych fazach pozytywizmu, neopozytywizm rozpoczął swoją działalność od krytycznej oceny całej dotychczasowej filozofii. Przedstawiciele neopozytywizmu uważali, że począwszy od starożytności w filozofii utrzymują się ciągle te same pytania i te same spory wokół nich. Nie istnieją żadne prawdy, które można by uznać za niewątpliwe osiągnięcia filozofii. Filozofia w jej dotychczasowym kształcie to wielość sprzecznych stanowisk, poglądów, koncepcji, systemów, z których każdy broni własnego zdania, odmawiając prawa do słuszności innym poglądom. Taką filozofię neopozytywiści uznali za czczą zabawę, igraszkę, stratę czasu, za działalność pozbawioną sensu, której nie warto dalej uprawiać.
Na miejsce dotychczasowej filozofii, o charakterze wybitnie metafizycznym, neopozytywiści proponowali model filozofii naukowej. Według ich programu, ta nowa filozofia, mimo że naukowa, nie powinna być sama nauką jak inne nauki (chociaż może być dalej nazywana „królową nauk”). Jej zadaniem nie jest poznawanie rzeczywistości i ustalanie jakichkolwiek prawd na temat bytu. Neopozytywiści uważali, podobnie jak wcześniej Comte, że poznawanie rzeczywistości, poszukiwanie i określanie prawdy o świecie należy do tzw. nauk szczegółowych
(…)
… stwierdzanych w doświadczeniu, tworzy pozytywną wiedzę na temat tego fragmentu rzeczywistości, który jest jej przedmiotem. Oprócz nauk empirycznych istnieją jeszcze nauki analityczne, jak logika i matematyka, które nie opierają się na doświadczeniu i których zadaniem nie jest poznawanie rzeczywistości. Są to nauki formalne, nazywane też aksjomatycznymi lub analitycznymi. Twierdzenia tych nauk nie dotyczą istniejącej rzeczywistości, lecz odnoszą się do tworów językowych i logicznych, powoływanych do istnienia na mocy logicznych definicji. Filozofia nie będąc nauką empiryczną badającą rzeczywistość, nie należy także do grupy nauk formalno-analitycznych. Czym zatem jest i jakie ma wypełniać funkcje? Otóż nade wszystko, według przedstawicieli neopozytywizmu, filozofia nie jest w ogóle nauką, lecz -jak powiedział Schlick - jest działalnością. Filozofia nie zajmuje się poszukiwaniem prawdy, lecz jest działalnością „poszukującą znaczenia”. Jest to rodzaj działalności, która polega na wspomaganiu nauk empirycznych w ich dążeniu do odkrywania prawdy o rzeczywistości. Konkretnie rzecz biorąc, neopozytywiści określili tę pomocniczą w stosunku do nauki działalność filozofii jako logiczną analizę języka nauki…
… filozofii, tj. na ujmowaniu filozofii i jej krzewienia jako misji intelektualnej, będącej zarazem misją moralną. Inną zasługą twórcy szkoły było to, że jej przedstawicielom i wychowankom od początku przyświecała pozytywistyczna idea „pracy organicznej” i orientacja na stosowanie w pracy naukowej elementów pozytywistycznej metodologii. Szkoły lwowsko-warszawskiej nie charakteryzowała…
…. W płaszczyźnie logicznej koncepcja ta postulowała definicyjne sprowadzanie zwrotów zawierających tzw. nazwy pozorne (onomatoidy, hipostazy) do takich zwrotów językowych, w których występują wyłącznie nazwy rzeczy. Stanowisko reizmu było wymierzone przeciwko tzw. hipostazom językowym. Biorą się one stąd, że niekiedy w sposób bezpodstawny przypisujemy realne istnienie tworom językowym oznaczającym stany…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)