NACZELNE ZASADY PROCESOWE Naczelne zasady procesowe - podstawowe, swoiste normy, określające główne cechy procesu, wskazujące i podkreślające to, co na tle całokształtu przepisów jest ważniejsze i ogólniejsze w stosunku do szczegółów mniej istotnych. a. znaczenie dla stosowania prawa- mają charakter ogólnych dyrektyw wykładni wynikających z całokształtu przepisów, oświetlają drogę wykładni, wskazują jej kierunek i sposób wyjaśniania wątpliwości, wydatnie pomagając w znalezieniu prawidłowych rozwiązań procesowych b. znaczenie dla nauki prawa- wyrażają to, co na tle przepisów jest najważniejsze i najogólniejsze c. stwarzają odpowiednie warunku analizy historycznej i porównawczej. Zasada - a. w znaczeniu empirycznym ( odnosi się do rzeczywistości, faktów, opisywanych stwierdzeń- reguła, to, co występuje najczęściej, co jako prawidłowość przeważa, co przeciwstawia się wyjątkowi, b. w znaczeniu normatywnym ( odnosi się do tego, co powinno być lub co jest dozwolone ) dyrektywa pewnego zachowania się, jako swoista norma zobowiązująca lub uprawniająca- temu rozumieniu dajemy pierwszeństwo. Przykład: zasada legalizmu- formułuje pewien obowiązek zachowania- działania na podstawie i w granicach prawa. Podział zasad procesowych 1. w znaczeniu abstrakcyjnym - ogólna idea, abstrakcyjny schemat, wskazujący możliwy sposób i kierunek rozwiązania określonego zagadnienia procesowego. Zazwyczaj takiemu kierunkowi można przeciwstawić inny kierunek rozwiązania tego samego zagadnienia, co prowadzi do sformułowania innej, przeciwstawnej odrębnej zasady. Tworzy się więc pary zasad przeciwstawnych , będących dwoma przeciwnymi biegunami unormowania danego zagadnienia, np. Przykład: zasada tajności ← dostęp do procesu → zasada jawności zasada skargowości ← wszczęcie postępowania → zasada postępowania z urzędu legalna ocena dowodów ← ocena dowodów → swobodna ocena dowodów. Do odpowiedniej zasady abstrakcyjnej sięgnąć może każdy ustawodawca, jednakże zasada abstrakcyjna- ze względu na swą krańcowość- niemal nigdy nie nadaje się do przeniesienia jej w pełnej ( idealnej ) postaci do ustawy. Przykład: chociaż formułujemy zasady jawności i tajności, to sam proces, już z logicznego punktu widzenia, nie może być ( w aspekcie zewnętrznym i wewnętrznym ) całkowicie tajny ani całkowicie jawny. 2. w znaczeniu konkretnym- odpowiednia ( jednoimienna ) zasada abstrakcyjna w postaci takiej, w jakiej zaakceptowana została i ujęta w danym systemie procesowym. To zasada abstrakcyjna, wtłoczona w ramy obowiązującego ustawodawstwa, przykrojona do konkretnych możliwości jej realizacji.
(…)
… w danym systemie procesowym.
To zasada abstrakcyjna, wtłoczona w ramy obowiązującego ustawodawstwa, przykrojona do konkretnych możliwości jej realizacji. Zasady abstrakcyjne cechuje więc idealizm, a zasady konkretne- pragmatyzm. Z dwóch przeciwstawnych zasad abstrakcyjnych w danym systemie procesowym obowiązywać może jako konkretna tylko jedna zasada, zgodnie z regułami logiki. Mogą jedynie występować, obok zasady normy szczególne wprowadzające odstępstwa, wyjątki na rzecz abstrakcyjnej ( a nie konkretnej ) normy przeciwstawnej.
Przykład: obowiązuje zasada kontradyktoryjności jako zasada konkretna, ale pewne przepisy wprowadzają wyjątki od niej na rzecz zasady śledczości ( jako zasady abstrakcyjnej ).
Pojęcia zasad abstrakcyjnych i konkretnych nie odnoszą się tylko do procesu- istnieje abstrakcyjne pojęcie sprzedaży, poręki, pożyczki, najmu, stanu wyższej konieczności. apelacji, kasacji. Inny pogląd- prof. M. Cieślak- który rozróżnia
1. zasady dominujące ( które są stosowane w przeważającej części stanów faktycznych )
2. zasady uzupełniające ( które są stosowane tylko w określonych stanach faktycznych, w których nie stosuje się zasady dominującej )
1. zasady prawnie zdefiniowane- takie, których definicje…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)