To tylko jedna z 191 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Leksykon symboli
1000 haseł 450 ilustracj
Tytuł oryginału: Herder Lexikon. Symbole.
© Verlag Herder Freiburg im Breisgau 1978, 1990 © Copyright for the Polish edition by Wydawnictwo ROK Corporation SA, Warszawa 1991
Redaktor prowadzący
Roman Jarosinski Redaktor techniczny
Grzegorz Bączkowski
Wydanie I
ISBN 83-85344-23-3
WStęP
Każdy język funkcjonuje jako nosiciel i przekaziciel znaczeń. Toteż podobnie jak każdy język, tak i język symboli żyje dzięki napięciu między tym, co oznacza, a tym, co oznaczane. Jednakże podczas gdy jednostki językowe, takie jak np. słowo, są jedynie przyporządkowane każdorazowemu przedmiotowi, który mamy na myśli, to symbol wiąże możliwie najściślej to, co oznacza, z tym, co oznaczane. Czasami
— przede wszystkim w mityczno-magicznym obrazie świata
— więź ta była tak ścisła, że często była równoznaczna z tożsamością. Toteż liczne znaczenia, przez nas odczuwane jeszcze tylko jako symbole, pierwotnie były bezpośrednio rozumianymi wypowiedziami odnoszącymi się do różnych rzeczywistości; i tak słońce nie było symbolem boskiej światłości, lecz samo było bogiem, wąż nie był symbolem zła, lecz sam był zły, czerwień zaś nie była tylko symbolem życia, lecz sama była siłą życia. Dlatego rzadko można wyraźnie wyznaczyć granice między wyobrażeniami mitycznymi czy magicznymi a myśleniem symbolicznym.
Dalszą charakterystyczną cechą symbolu jako nosiciela znaczenia jest jego nader wyraźna wieloznaczność, która często może posunąć się do tego, że wręcz przeciwstawne znaczenia zbiegają się w jednym symbolu. Podczas gdy wieloznaczność wypowiadanych lub pisanych znaków językowych możemy unieważnić lub złagodzić przez dodanie dalszych znaków i przez przestrzeganie reguł gramatycznych, to wieloznaczność jakiegoś symbolu możemy za każdym razem wyrazić tylko nader niecałkowicie lub niejasno w powiązanych opisach: Pełnia symbolicznego obrazu pozostaje ostatecznie niewyrażalna, zastrzeżona wewnętrznemu oglądowi.
Z obu wspomnianyni trudnościami spotyka się każdy, kto bada symbole. Niniejszy tomik stanął ponadto w szczególny sposób przed problemem wyboru, jako że podejmuje próbę podania na małej przestrzeni informacji o symbolach z licznych kręgów kulturowych. Przytaczamy tu przede wszystkim takie symbole, których współcześni mieszkańcy Europy Środkowej są jeszcze świadomi lub którym są bliskie. Pojęcie ,,symbol" rozumiemy przy tym dosyć szeroko, jakkolwiek alegoriami i znakami z braku miejsca właściwie nie mogliśmy się zająć. Uwzględniliśmy przede wszyskim ,,stare" wyobrażenia symboliczne, które u różnych ludów często przez całe tysiąclecia były żywe lub też jeszcze są żywe (dlatego z reguły jako źródło podawaliśmy nie stare Chiny, stary Egipt itd., lecz jedynie Chiny, Egipt itd.). Poza tym niekiedy przytaczamy tu takie przypominające symbole wyobrażenia obrazowe, które żyją w naszej świadomości np. jako
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)