Język prawa Język prawny i język prawniczy Język prawny - język w którym prawo jest formułowane. Język prawniczy - język w którym formułuje się wypowiedzi o prawie. Zdania deontyczne - zdania stwierdzające, że ze względu na na treść określonej normy jakieś postępowanie jest określonym podmiotom w określonych okolicznościach nakazane, zakazane albo jest ani nakazane ani zakazane. Charakterystyka języka tekstów prawnych Teksty prawne są formułowane w językach etnicznych; jest to przy tym język, którym posługują się ludzie wykształceni. Szczególne właściwości języka prawnego : słownictwo - języku tekstów prawnych występują wyrażenia nieznane językowi powszechnemu, często jest też tak, że w tekstach prawnych występują terminy zaczerpnięte z języka etnicznego, ale ale nadaje się im inne znaczenie, np. bardziej precyzyjne, szersze albo węższe; znaczenie zwrotów złożonych - często zdarza się, że wyrażenia zbudowane z tych samych wyrazów powiązanych według tych samych zasad ma w języku etnicznym znaczenie inne niż w języku tekstów prawnych; quasi-idiomatyczność - idiomy niewłaściwe (quasi-idiomy) - wyrażenia, których znaczenie jest “wypadkową” znaczeń słów, z których są zbudowane, i reguł powiązania tych słów, ale które mają też znaczenie przypisywane im jako całości, niezależnie od znaczenia słów, z których są zbudowane; składa się z poszczególnych zdań, wyraźnie oddzielonych od innych i oznaczonych, a więc opatrzonych własnymi, indywidualizującymi nazwami. Przepis prawny - jednostka redakcyjna tekstu prawnego, będąca zdaniem w sensie gramatycznym, zazwyczaj wyróżnioną graficznie przez opatrzenie jej nazwą indywidualizującą. Kondensacja tekstu - technika konstruowania aktów prawnych polegająca na tym, że w jednym przepisie mogą być zawarte elementy wielu norm postępowania, albo jest tak, że elementy wspólne wielu normom postępowania zamieszcza się w jednym przepisie części ogólnej danego aktu. Rozczłonkowanie - technika, polegająca na tym, że norma nie jest wyrażona w jednym przepisie, ale poszczególne jej elementy są zamieszczone w wielu przepisach prawnych, często znajdujących się w bliskim sąsiedztwie. Rozczłonkowanie syntaktyczne - polega na tym, że określenia adresata, okoliczności czy nakazu (zakazu) zachowania się są zamieszczane w różnych przepisach prawnych. Pożądane cechy języka tekstów prawnych Adekwatność - tekst adekwatny to taki, który “wiernie”, “dokładnie” wyraża zamysł prawodawcy. Komunikatywność (zrozumiałość) - tekst komunikatywny to m. in. taki, w którego zrozumienie trzeba włożyć stosunkowo mało wysiłku. Zwięzłość
(…)
… również wtedy, gdy prawodawca użył zwrotów nieostrych, ale z istotnych powodów zamierza z owej nieostrości zrezygnować.
definicje legalne (ustawowe) - definicje formułowane przez prawodawcę, zazwyczaj w ustawach;
definicje równościowe klasyczne - definiendum + zwrot łączący + definiens, w którym da się wyróżnić tzw. genus oraz różnicę gatunkową, czyli differentia specifica.
definicja równościowa nieklasyczna - taka, w której definiensie nie da się wyróżnić genus i różnicy gatunkowej, ale wskazuje się w szczególności zakresy nazw, które w sumie dają zakres nazwy definiowanej.
definicje cząstkowe - takie, w których podaje się jedynie warunek wystarczający bycia podmiotem należącym do zakresu definiowanej nazwy.
słowniczki - wydzielone części tekstu prawnego, w których zamieszcza się definicje legalne; tworzy się je wtedy, gdy dany akt zawiera wiele definicji i gdy słowa wymagające wyjaśnienia powtarzają się w tekście prawnych wielokrotnie.
Osiąganie adekwatności - elastyczność:
nieostre zwroty językowe - w wyniku użycia zwrotów nieostrych powstaje pewien zakres swobody podmiotu stosującego prawo.
klauzula generalna - zamieszczony w przepisie prawnym zwrot odsyłający do jakiegoś systemu ocen lub do jakiegoś systemu norm, innego jednak niż system norm prawnych, a przy tym systemu zazwyczaj uzasadnionego aksjologicznie. Klauzule generalne odsyłają pozasystemowo, a nie w ramach systemu prawnego.
klauzule generalne, które odsyłają do dokonania wszechstronnej oceny danego, konkretnego przypadku,
klauzule generalne, które odsyłają do jakiegoś zbioru zasad spoza systemu prawnego.
granice swobody podejmowania decyzji - podstawową formą…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)