WYKŁAD 11 Reżimy autorytarne - takie reżimy były w okresie międzywojennym i po I wojnie światowej. Ustroje polityczne: demokratyczne i niedemokratyczne. Niedemokratyczne są inaczej zwane autokratycznymi. Autokratos - władza. Konwencja:
l.D(em)WS
2.A(aut)W S
W - władza
S - społeczeństwo
Ad. 1
Władza jest wybierana przez społeczeństwo i jak się przestaje podobać, to można ją zmienić.
Ad. 2
Władza nie jest kontrolowana przez społeczeństwo. To władza je kontroluje.
System autokratyczny dzielimy na: autorytarny i totalitarny. Powszechnie używana koncepcja, że w jednym systemie jest więcej swobody, a w drugim mniej, niczego nie wyjaśnia. W systemie autorytarnym istnieje autonomia życia politycznego System totalitarny wyklucza ową autonomię. W systemie autorytarnym mogą istnieć pewne struktury życia społecznego, które, jeśli nie będą próbowały przejąć władzy, to mogą sobie funkcjonować, a nawet krytykować władzę (ale ta krytyka musi być wyciszona). W okresie sanacji zaczęły się represje, gdy różne organizacje zbyt „głośno” działały. Istniała gospodarka, kościół i była autonomia. W systemie totalitarnym nie było autonomii życia społecznego. Założenie było takie, że wszystkie struktury, które istniały, powinny być pod kontrolą partii rządzącej. Nie może być w organizacjach żadnego odrębnego działania i przejawów autonomii. Jest tu totalne opanowanie człowieka. Drugim wyznacznikiem autorytaryzmu i totalitaryzmu, jest sprawa, że w autorytaryzmie obywatel słucha władzy, bo się jej boi. Wie, że jeżeli nie zastosuje się do jakichś praw, to przywołają go do porządku w formalny, lub nieformalny sposób. W systemie totalitarnym mamy do czynienia z czymś takim, że obywatel słucha, bo wierzy i uczestniczy w kreowaniu systemu totalitarnego. Obywatel identyfikuje się z systemem totalitarnym Niektórzy mówią, że systemy totalitarne są ekspansywne, a autorytarne - nie. Mamy świat demokratyczny i świat autokratyczny - np. Chiny. Państwom demokratycznym nie przeszkadza handel z państwami autorytarnymi. System liberalny (wolność), totalitarny (brak wolności). Za Gierka był system totalitarny. W okresie międzywojennym w miarę upływu lat coraz więcej pojawiało się reżimów autokratycznych. Pod koniec okresu międzywojennego te reżimy dominowały w Europie. W 1917 r. - w Rosji bolszewicy. 1919 r. - Węgry. 1922 r. - faszyzm we Włoszech. 1923 r. - reżim niedemokratyczny w Bułgarii. 1924 r. - Grecja i Albania. 1926 r. - Polska (sanacja przejmuje władzę). Nieco później reżim autorytarny na Litwie. 1933 r. - faszyzm w Niemczech. 1934 r. - Austria, Estonia i Łotwa. 1938 r. - Rumunia. Właściwie tylko Francja, Szwajcaria i Czechosłowacja nie przyjęły reżimu autorytarnego. Dlaczego miało to miejsce? I wojna światowa w wielu przypadkach albo zainspirowała od razu i od razu zaczęły powstawać owe reżimy. Albo, w części państw zaczęły powstawać reżimy demokratyczne. Przekonanie do demokracji wynikało z faktu, że I wojnę światową wygrały państwa o ustroju demokratycznym. Wojnę przegrały kraje z reżimami konstytucyjnymi (nieróżniące się zbytnio od absolutnych). Okazuje się, że od tego wzorca demokratycznego, państwa zaczęły powoli odchodzić. Jedno wytłumaczenie, dlaczego tak się działo (że kraje odchodziły od tradycji demokratycznej) było takie, że niektóre kraje po prostu nie miały tradycji parlamentarnej. Ale nie wszystkie z nich (Polska i Węgry miała taką tradycję). Ta formuła jest prawdziwa w jakiejś mierze. Drugi powód odchodzenia od tych reżimów, to obawa, że do wład
(…)
… rządząca przypisuje sobie większy zakres władzy, zmieniając konstytucję. Pucz - poza rządem tworzy się odrębny ośrodek, który odsuwa od władzy rządzących i ogłasza się rządem na ich miejsce. Maj 26' - pucz dokonany przez Piłsudskiego. Rewolucja - musi dojść do przewrotu w sferze ekonomicznej i w sferze ideowej; zmiana podstawowego wyznacznika, cechującego dany ustrój gospodarczy na mu przeciwstawny, np…
… się (anektuje) przez dany kraj jakieś tereny, np. Niemcy włączyły ziemie zachodnie II Rzeczy Pospolitej, Alzację i Lotaryngię, Luksemburg, Austrię; ZSRR włącza kraje nadbałtyckie i wsch. Polskę. Te państwa próbowały nadać wymiar prawny swym poczynaniom. Niby, że parlamenty poprosiły o przyjęcie swoich państw do ZSRR. Były to pozory demokracji. Te wszystkie pozory nie miały sankcji międzynarodowej, tzn. aneksja…
… i były im podporządkowane, co było korzystne dla Berlina. Nowe - można mówić o nich, że wyrosły na gruncie okupacji danego terytorium. Np. Niezależne Państwo Chorwackie, gdzie okupant pozwolił na ustalenie państwa. Mandżuko powstało w ten sam sposób, na terenie Mandżurii. Niemcy wymusili również podporządkowanie Słowacji. Pozwolili im głosić niepodległość, ale byli oni uzależnieni od Berlina. W systemach satelickich…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)