doc z przedmiotu filozofia.
Tematem notatki jest Człowiek - z punktu widzenia filozofii.
Człowiek - z punktu widzenia filozofii swoisty przedmiot refleksji dany jako psychofizyczna całość, ukonstytuowana przez równoczesne bytowanie w 2 wymiarach: cielesno-fizycznym, łączącym cz. ze światem przyrody, z którego się ewolucyjnie wywodzi i do którego jako gatunek biologiczny należy, oraz - w najogólniejszym tego słowa znaczeniu - duchowym, odróżniającym go od reszty ziemskich stworzeń, kwalifikującym go jako byt rozumny, obdarzony możliwościami twórczymi, zmysłem metafizycznym, zdolnością refleksji nad sobą i otaczającym światem itp., działający w sposób świadomy, odnoszący siebie do innych ludzi, do świata wartości i idei, a często też do szeroko pojętej transcendencji (absolut, Bóg). Natura i wzajemne relacje tych 2 wymiarów ludzkiej egzystencji, a nawet zasadność ich wyodrębnienia, pozostają sprawą otwartą. W niektórych ujęciach o charakterze radykalnym człowieka uważa się za byt bądź wyłącznie cielesny (skrajny materializm, np. mechanicyzm J.O. de La Mettrie), bądź wyłącznie duchowy (skrajny spirytualizm), z reguły jednak przy analizach fenomenu człowieka uwzględniane są oba wymiary. Obecnie analizy takie stanowią zwłaszcza domenę antropologii filozoficznej, dawniej prowadzone były w ramach różnych dziedzin i nurtów filozofii. Początki filozoficznej refleksji nad człowiekiem wiąże się z Sokratesem, u którego miała ona charakter głównie etyczny. Platon łączył istotę człowieka z ideą człowieczeństwa; głosił dualizm ciała i uwięzionej w nim nieśmiertelnej duszy, z którą człowiek powinien się utożsamić, by następnie, poprzez samodoskonalenie się, móc ją, a więc i samego siebie, z ciała wyzwolić. Arystoteles, zgodnie ze stworzoną przez siebie teorią hylemorfizmu twierdził, że człowieka, będącego z istoty substancją działającą, tworzą integralnie ze sobą zespolone: dusza, która sumując w sobie właściwości dusz roślinnej, zwierzęcej i myślącej, stanowi tu formę substancjalną, oraz ciało - wynik oddziaływania owej formy na materię pierwszą. Jego poglądy przejął św. Tomasz z Akwinu, wzbogacając pojęcie istoty człowieka o istnienie osobowe, w którym upatrywał podstawę jego jedności i wyjątkowości; stworzoną przez Boga duszę ludzką uznał za nieśmiertelną i niezależną od ciała, które mając ją za formę, istnieje jej istnieniem. Wg R. Descartes'a człowiek jest splotem 2 substancji: myślącej (res cogitans - element duchowy, rozum) i rozciągłej (res extensa - ciało), które będąc w nim w zasadzie rozdzielone, kontaktują się poprzez szyszynkę; o istocie człowieka decyduje jednak myślenie (cogito ergo sum). W filozofii XVIII-XIX w. zagadnienie istoty człowieka rozpatrywano biorąc pod uwagę jego udział w historii lub ogólniej - w procesie dziejowym (G.W.F. Hegel), traktując go jako współtwórcę i element społeczności oraz systemów ekonomicznych (A. Comte, K. Marks) czy rozważając jego dokonania w zakresie tworzenia wartości etycznych, religijnych, kulturowych itp. (L. Feuerbach, F. Nietzsche, M. Stirner). Był to czas kształtowania się nowych nauk o człowieku: socjologii, antropologii społecznej, antropologii kulturowej i psychologii, co wywarło znaczący wpływ na filozoficzną refleksję antropologiczną.
(…)
… dociekania filozoficzne, rozwija antropologia religijna, w chrześcijaństwie także antropologia biblijna i personalizm. …
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)