To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
BŁĄD CO DO PRAWA ( ERROR IURIS )
Art. 30- jeśli sprawca dopuszcza się czynu zabronionego w nieświadomości jego bezprawności:
a) jeśli jest usprawiedliwiona- nie popełnia przestępstwa,
b) jeśli jest nieusprawiedliwiona- sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.
Sprawca wypełnił zespół znamion rodzajowego typu przestępstwa, nie mając świadomości, że istnieje norma sankcjonująca w kk, która grozi karą za określone zachowanie.
- nie jest błędem co do prawa w ww. rozumieniu urojenie bezprawności ( DELICTUM PUTATIVUM ), a więc błędne wyobrażenie, że konkretne zachowanie jest czynem zabronionym.
Przykład: prośba o rękę wybranki z fałszywym zamiarem składającego oświadczenie, jest przykładem przestępstwa urojonego. Sprawca czytał angielski podręcznik prawa karnego- breach of promise ( złamanie obietnicy )- złożył obietnicę ze świadomością, że jej złamanie jest czynem zabronionym.
- KONCEPCJA IGNORANTIA IURIS NOCET
Przyjmowana była w prawie karnym w średniowieczu, mocno osadzona była w praktyce stosowania prawa karnego w starożytnym Rzymie, w okresie Cesarstwa, np. podlegał karze nawet ten, kto nie wiedział o przywróceniu dekretu o crimen lease maiestatus. Nie można się było powołać na nieznajomość prawa, szczególnie, że Kaligula uchylił i przywrócił dekret. Zbrodni obrażenia majestatu królewskiego dopuszczał się np. ten, kto zezwoliłby na wybór na ważną funkcję w rocznicę objęcia władzy przez cesarza, groziła temu konfiskata majątku i degradacja społeczna.
b) KONCEPCJA XIX w.- ograniczała odpowiedzialność sprawcy nieświadomego swego czynu- TEORIA ZAMIARU:
Założenia:
-) warunkiem sine qua non odpowiedzialności karnej za przestępstwo umyślne jest zły zamiar ( DOLUS MALUS ):
W przypadku braku umyślności w umyśle sprawcy nie mógł powstać zły zamiar. Przyjmowana, że błąd co do prawa wyłącza odpowiedzialność karną za przestępstwo umyślne.
Krytyka tej koncepcji:
- wskazywano, że ustawodawca tworzą typy przestępstw nieumyślnych nie kieruje się kwestią rozwiązania problemu odpowiedzialności karnej sprawcy, co do którego występuje błąd co do prawa.
- jeżeli wariant nieumyślny był w kk, to sprawca działający w błędzie co do prawa ponosi odpowiedzialność za przestępstwo nieumyślne także, gdy nie mógł uniknąć błędu, tzn. nie mógł poznać treści przepisu, który naruszył nie wiedząc o istnieniu normy.
Najbardziej charakterystycznym przykładem jest przestępstwo z art. 278 §2- uzyskanie bezprawnie cudzego programu komputerowego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej ( tzw. kradzież programu komputerowego ). Istota polega na skopiowaniu programu przy czym przedmiot kradzieży pozostaje we władztwie pokrzywdzonego. Jeśli sprawca nie wie, że istnieje ów przepis przewidujący odpowiedzialność karną za "kradzież programu komputerowego", czynu opisanego w Art. 278 §2 dopuszcza się w nieświadomości bezprawności. Wg teorii zamiaru nie popełnia umyślnie czynu zabronionego. Nie ma nieumyślnego występku uzyskania cudzego programu komputerowego, a zatem sprawca byłby wolny od odpowiedzialności karnej. A przecież ktoś dopuszczający się takiego czynu może chcieć ukraść cudzy program by zaoszczędzić sobie wydatków, nawet jeśli nie wie o istnieniu Art. 278 §2.
(…)
…. Niekiedy oskarżeni o przestępstwo pospolite posługują się błędem co do prawa, np. kierujący samochodem w stanie nietrzeźwości, tłumaczący się, że nie rozumie słów kodeksu, bo nie jest napisane po jakiej ilości jakiego alkoholu nie można prowadzić samochodu.
- istnieje powszechne znawstwo zakresu przestępstw pospolitych i wykroczeń, nie wymagających jednak znajomości przepisów z różnych dziedzin prawa…
… uczyniłby wzorcowy dobry obywatel, a mimo to nie rozpoznałby bezprawności działania, dopuszczając się czynu nie dopuścił się przestępstwa z braku winy.
Stopień winy ma wpływ na wymiar kary. Stąd nadzwyczajne złagodzenie kary.
Jaki zakres znawstwa prawa powinien cechować dobrego obywatela?
Powinien on znać:
- zakazy, choćby w formie ogólnej, bez znajomości przepisów i znamion, odnoszące się do przestępstw…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)