argumentacja etyczna

WYKŁAD 5 15.11.2010r. Kłamstwo - mówienie nieprawdy
Argumentacja etyczna: - zwolennicy absolutnego zakazu kłamstwa. Zawsze kłamstwo jest moralnie naganne - potępienie
Absolutyści: św. Tomasz, Kant Immanuel (oświecenie)
- relatywizm - względny zakaz kłamstwa  korzyści dla społeczeństwa
Zwolennicy utylitaryzmu
Argumentacja absolutystów: kłamstwo przeciwstawia się naturze mowy - św. Tomasz zadał pytanie. Do czego służy ludziom mowa? Co jest celem, funkcją mowy? Komunikowanie się ludzi między sobą. Natura mowy - komunikacja. Kłamstwo uniemożliwia skuteczną komunikację  narusza naturę mowy. Kłamstwo sprzeniewierza się  utrudnia komunikacje. Mowa służy komunikacji, kłamstwo ją utrudnia - nie mówimy tego co myślimy  nie tylko kłamstwo dla krzywdy, tu każdy rodzaj kłamstwa jest potępiony, np. kłamstwo dla pomocy  potępujemy wszystkie kłamstwa  nieważne jaka byłaby intencja
kłamstwo narusza rozumność człowieka - I. Kant - kłamstwo podważa rozumność. Kłamca jeśli chce być skuteczny musi sprawiać wrażenie prawdomównego  kłamstwo bazuje (opiera się) na prawdomówności. Kłamca jako istota rozumna jest w swoim myśleniu niespójna - chce by wszyscy byli prawdomówni, a sam kłamie  rozumny człowiek myśli spójnie, a on tu nie jest spójny
zasada dopuszczalności kłamstwa nie może stać się powszechnie obowiązująca - bo kłamca nie mógłby kłamać - nie można by było kłamać, gdyby wszyscy to dopuszczali
brak spójności w myśleniu kłamcy - niemożliwość by zasada dopuszczalności stała się powszechnie obowiązująca
Przykład:
Przychodzi zabójca przyjaciela i pyta którędy on wraca. Drogą A czy B? Jeśli skłamię a przyjaciel wybierze inną drogę - to skłamię i poza tym będę odpowiedzialny za jego śmierć.
Należy trzymać się zasad - bo nie zapanujesz nad skutkami, więc lepiej być prawdomównym. Gdy skłamię to zabójca i tak go znajdzie - moralne zło. Jeśli powiem prawdę i zabójca mimo to go nie znajdzie  mam moralnie czyste sumienie.
Robert Spemann: Skutkami się nie przejmuj. Skutki zostaw Bogu bo jesteś za mały, nie zapanujesz na d tym.
Bazuje na formule 1) (powszechności).
kłamiąc traktujemy innych instrumentalnie - nie mam potrzeby mówić o moich myślach, traktuję człowieka przedmiotowo - jest on środkiem do realizacji moich celów, np. traktuję chorego w szpitalu jak dziecko - okłamuję go - decyduję o nim za niego  traktuję go instrumentalnie
Opiera się na formule człowieczeństwa.
Wypełnij swoje obowiązki, skutki nie zawsze zależą od Ciebie. Obowiązki zależą od Ciebie.

(…)

… jest kłamstwo, łapówkarstwo
Nie ma dekalogu czego należy, a czego nie należy robić.
Kant zrobił coś innego - pokazał w jaki sposób każdy z nas może sobie te obowiązki sformułować - a formułując sobie prawo formułuje obowiązki dotyczące innych.
IMPERATYWY KATEGORYCZNE
3. Obowiązki moralne wg Kanta
W życiu kierujemy się zasadami ważnymi dla nas - wyuczone - (socjalizacja) nie są bardzo szczegółowe…
… to i obowiązek i powinność).
- bezwarunkowe - imperatyw kategoryczny - ma charakter bezwarunkowy. Nie ma charakteru warunkowego  nie zawiera odniesienia do żadnego celu. Jedyna odpowiedź na pytanie czemu muszę spełnić obowiązek brzmi: gdyż jest obowiązek. Nie dlatego, że mam inny cel. Mam obowiązek i już  nie jest uzależniony od celu ani warunku. Po prostu powinnam tak postąpić bo tak nakazuje obowiązek (a nie bo mam ). Imperatyw kategoryczny obowiązuje wszystkie istoty wolne i rozumne.
4. Formuły imperatywu kategorycznego:
Formuła prawa powszechnego - postępuj tylko według maksymy, dzięki której możesz zarazem chcesz
żeby stała się powszechnym prawem Kant: pokazuje nam w jaki sposób przejść od maksym do imperatywów. Praktyka: pożyczanie pieniędzy przez człowieka w biedzie - wie, że nie będzie mógł ich oddać, ale wie…
…, że postąpił z obowiązku, ale tylko dla własnej korzyści.
Sprzedawca - nie fałszuje, jest uczciwy. Dlaczego?
- korzyść
- bo jest uczciwy
2 menedżerów  obaj nie chcą kontraktów dla łapówek - ale jeden się boi, lub korzyści z tego są za małe, boi się ryzyka, a drugi wie, że nie należy tak postępować  jest uczciwy. Pierwszy postępuje zgodnie z obowiązkiem, druga postępuje z obowiązku.
Osoba działa z obowiązku…
... zobacz całą notatkę