Anatomia interakcji społecznej Kontakt społeczny, przez swoją przelotność, chwilowość, ma na ogół nikłe konsekwencje. Ale może być tak, że stanowi tylko pierwszą rundę, otwierającą jakąś dłuższą sekwencję wzajemnie zorientowanych działań. Znów zobaczmy przykład: jestem za granicą, w obcym mieście, chcę spytać o drogę na uniwersytet. Rozglądam się za kimś, kto wygląda na tutejszego. Wybieram eleganckiego pana z teczką. Podchodzę i pytam, z nadzieją, że on zna drogę, że mnie potraktuje uprzejmie i że wskaże mi kierunek. Rzeczywiście, trafiam dobrze, bo to akurat profesor uniwersytetu, ofiarowuje się nawet mnie zaprowadzić. Idziemy razem i rozmawiamy, mimo że nie miałem zamiaru zawierać znajomości. Dochodzimy na miejsce, żegnamy się, a ja zapraszam go na mój odczyt następnego dnia. Rozwinęło się działanie, a właściwie sekwencja działań, zainicjowanych moim wyborem, moimi oczekiwaniami oraz oczekiwaniami i reakcjami partnera. Lokalny profesor odpowiedział mi zgodnie ze swoim wyobrażeniem, że jestem zagubionym cudzoziemcem, i domniemaniem, że jako człowiek kulturalny, życzliwie i z wdzięcznością potraktuję jego sugestię zaprowadzenia mnie na miejsce. (Bo mógłbym przecież odpowiedzieć niegrzecznie: daj Pan spokój, co mnie Pan będziesz odprowadzał, nie jestem dzieckiem!). Ja z kolei, zgodnie z domniemaniem, że rzeczywiście nieznajomy widać zna drogę, skoro chce mnie zaprowadzić, zareagowałem pozytywnie, przystając na wspólny spacer. I tak rozpoczęła się rozmowa, a może i przyszła znajomość. Doszło tu do czegoś więcej niż pojedynczego działania społecznego i więcej niż do przelotnego kontaktu. Pojawiły się działania społeczne ‐ moje i partnera ‐zorientowane wzajemnie na siebie, powiązane w parę działań, za którą idą dalsze wymiany działań ‐ słów, gestów, nawiązuje się na przykład rozmowa. Trwa to przez pewien czas i obejmuje pewną sekwencję kolejnych działań między nami, gdzie jedna osoba działa, orientując się ku drugiej, a potem druga działa, orientując się ku pierwszej, a potem znów pierwsza ku drugiej itd. Kolejno również modyfikują swoje działania, dopasowując je do tego, co czyni partner. Tutaj kluczową sprawą jest już nie tylko antycypujące kształtowanie działania w zależności od oczekiwań co do reakcji partnera, ale ciągłe modyfikowanie działań w zależności od tego, co partner rzeczywiście robi lub mówi. Taka dynamiczna, ciągła sekwencja nawzajem ku sobie zwróconych działań społecznych nosi w socjologii nazwę interakcji. Przykładów jest nieskończenie wiele: rozmowa, kłótnia, randka, negocjacje finansowe, targowanie się, wizyta u lekarza, aresztowanie przestępcy, kondolencje na pogrzebie, plotkowanie, bójka, mecz tenisowy itp. Aby mówić o tej samej interakcji (jednym epizodzie interakcyjnym), musi być zachowana, mówiąc językiem teatru, jedność osób (ci sami partnerzy), akcji (o to samo chodzi), miejsca (partnerzy są współobecni) i czasu (akcja toczy się bez przerwy). To jest modelowy rodzaj interakcji. Warunek pierwszy i drugi są oczywiste. Rozmowa między Tomaszem i Janem to jest inna rozmowa niż między Janem i Anną. Warunek drugi, jedność akcji, oznacza tu, że partnerzy zgadzają się wspólnie, co robią, i przyjmują wspólne reguły postępowania. W meczu tenisowym wiedzą obaj, że grają w tenisa i akceptują wspólny regulamin gry. W bójce uznają minimalne ograniczenia co do chwytów nie
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)