Teorie pamięci i zapominania

Chociaż zapominanie jest dla nas wszystkich bardzo pospolitym doświadczeniem, to jednak niełatwo znaleźć wyjaśnienie tego zjawiska. Przeprowadzono wiele badań poświęconych temu zagadnieniu i wysunięto kilka teorii w celu wyjaśnienia, jak i dlaczego zapominamy to, czegośmy się nauczyli. „Teoria zanikania śladów". Według tej teorii wyuczony materiał pozostawia „ślad" w mózgu; ślad ten, jeśli nie czyni się z niego użytku, z czasem zaniknie. Innymi słowy, wiadomości, które sobie przyswoiliśmy, po prostu się ulatniają. Takiemu zanikowi można zapobiec, jeśli ciągle korzystamy z tych wiadomości i w ten sposób utrwalamy ślad. Aczkolwiek teoria zanikania śladów jest bardzo prostym wyjaśnieniem zjawiska zapominania, to jednak nie znalazła ona potwierdzenia w nowszych badaniach. „Teoria interferencji". Podstawowe twierdzenie |teorii |interferencji głosi, że wszystko, czego się nauczyliśmy, pozostanie w pamięci, o ile nie zajdzie coś nowego, co będzie interferowało z przyswojoną wiedzą. Gdyby nic nie interferowało z nabywanymi przez nas wiadomościami czy umiejętnościami, to nigdy nie zapomnielibyśmy niczego. Jednakże interferencja jest w naszym życiu zjawiskiem powszednim, przy czym przyjmuje ona jedną z dwóch form (interferencja proaktywna lub retroaktywna), które już omówiliśmy. W przeciwieństwie do teorii śladów, w której sam |czas jest czynnikiem decydującym o zapominaniu, w teorii interferencji twierdzi się, że decydujące znaczenie ma to, |co |dzieje |się w tym czasie. Jeden z pierwszych eksperymentów, testujących te konkurencyjne hipotezy, przeprowadzili w 1924 roku Jenkins i Dallenbach. „W eksperymencie tym badani uczyli się list bezsensownych sylab, a następnie odtwarzali te listy po upływie różnego czasu. Okres między uczeniem się a odtwarzaniem był wypełniony albo normalną aktywnością w stanie czuwania, albo snem (zakłada się, że podczas snu interferencji jest mniej). Wyniki wykazały, że po okresie snu zapominanie występowało w mniejszym stopniu, niż po okresie czuwania wypełnionego normalną aktywnością.