POMIAR Pomiar jest to obserwacja ilościowa Narzędziem pomiaru jest skala pomiarowa SKALA POMIAROWA jest to system relacyjny, złożony z systemu matematycznego i systemu empirycznego, zbudowany w taki sposób, że określone relacje między li...
PRAWA NAUKOWE Barrow: prawo naukowe (teorię) można traktować jako „kompresję informacji”. Prawo przedstawia w sposób skrócony informację zawartą w bardzo długich szeregach danych obserwacyjnych. W takim ujęciu zaciera się różnica między opisem i wyjaśnianiem (wyjaśnianie jest syntetycznym opisem fak...
Problemy związane z wyjaśnianiem nomologiczno-dedukcyjnym Nie każde wnioskowanie, formalnie zgodne z modelem nomologiczno-dedukcyjnym, stanowi rzeczywiste wyjaśnienie faktów. Aby wyeliminować problemy związane z tym modelem nakłada się na wyjaśnianie N-D dodatkowe warunki: 1) Warunek asymetrii wyja...
Regresja i przewidywanie Równanie regresji pozwala przewidywać wartość zmiennej zależnej Y na podstawie znajomości zmiennej niezależnej X. Rysunek 5f-1. Linia regresji prostej Równanie regresji prostej: Y = a + bX + e lub: Y' = a + b X; Y - wartość rzeczywista zmiennej zależnej; Y' - wartość prze...
SKALA PORZĄDKOWA Przyporządkowuje cechom liczby w taki sposób, że stosunki równości/nierówności oraz większości/mniejszości między liczbami zostają odwzorowane na stosunki równości/nierówności i większości/mniejszości między cechami. Przy...
SPIS ZAGADNIEŃ 1. Poznanie naukowe jako przedmiot analizy: podział nauk; nauki o nauce; metodologia nauk; 2. Pojęcia i ich definiowanie: 2.1. Kategorie syntaktyczne wyrażeń; 2.2. Elementy teorii nazw; 2.2. Definicje: rodzaje definicji i w...
Systemy aksjomatyczne w naukach formalnych TERMINY i ich definiowanie Pojęcia PIERWOTNE (niezdefiniowane, lub zdefiniowane za pomocą definicji aksjomatycznych) i WTÓRNE (zdefiniowane za pomocą pojęć pierwotnych lub innych pojęć zdefiniow...
TEORIE W NAUKACH EMPIRYCZNYCH Przez teorię rozumie się pojedyncze zdanie teoretyczne albo system powiązanych ze sobą zdań teoretycznych. Zdanie teoretyczne to zdanie zawierające terminy teoretyczne, których desygnaty nie są bezpośrednio obserwowa...
TERMINY TEORETYCZNE A TERMINY OBSERWACYJNE Terminy OBSERWACYJNE -- odnoszą się do własności obserwowalnych (np. „X jest wysoki”) Terminy TEORETYCZNE - odnoszą się do tego co nieobserwowalne (np. „X ma silne ego”). Terminy obserwacyjne służą do przedstawiania wyników badań. Budowanie teorii wymaga...
UZASADNIANIE ZDAŃ w naukach empirycznych Dwie metody uzasadniania zdań Uzasadnianie bezpośrednie - przez odwołanie się wprost do subiektywnych doświadczeń (boli mnie głowa) lub obserwacji (jest ciemno). Uzasadnianie pośrednie - na podstawie innych zdań Istnieje (uproszczony) pogląd, że zdania obs...
