Badania eksperymentalne a badania ex-P0st Facto W badaniach NIEEKSPERYMENTALNYCH (EX-POST FACTO) badacz nie manipuluje zmiennymi ani nie oddziałuje w żaden sposób na badanych (na zmienna zależną) lecz jedynie dokonuje POMIARU zmienn...
Badania quasi-eksperymentalne („niby-eksperymentalne”) mają wszelkie cechy badań eksperymentalnych (włącznie z celowym oddziaływaniem na osoby badane - treatment) za wyjątkiem RANDOMIZACJI. Brak randomizacji jest poważnym mankamente...
DEFINICJE Ścisłe definiowanie pojęć umożliwia precyzyjne formułowanie sądów o rzeczywistości. Precyzyjne sądy są łatwiejsze do weryfikacji / falsyfikacji. Ścisłe definiowanie pojęć pozwala unikać sporów pozornych (sporów werbalnych o pozorach sporów rzeczowych, czyli sporów w których różnica stano...
Filozofia nauk biologicznych w ujęciu Ernsta Mayra Współczesna filozofia nauki jest zdominowana przez filozofię fizyki. Zgodnie z poglądami wielu filozofów fizyki, prawa naukowe powinny być bezwyjątkowe i uniwersalne (bez ograniczeń przest...
Interakcja zmiennej kategorialnej i ciągłej Przykład: wpływ poziomu reaktywności (X1) i sytuacji stresowej (X2) na wielkość reakcji na stres (Y). Miarą wpływu reaktywności (zmienna ciągła) jest nachylenie linii regresji; miarą wpływu sytuacji stresowej (zmienna kategorialna) jest różnica między lin...
IZOMORFIZM I HOMOMORFIZM RELACJI Niech będą dane dwa zbiory: zbiór A złożony z elementów a1, a2, ..., an, między którymi zachodzi relacja R i zbiór B złożony z elementów b1, b2, ..., bn między którymi zachodzi relacja S. Niech będzie dana relacj...
Klasyfikacja praw naukowych jakościowe - ilościowe jakościowe - mówią o występowaniu pewnych zdarzeń. Ilościowe - wyrażają wielkość pewnej zmiennej jako funkcję wielkości innej zmiennej. teoretyczne - empiryczne (eksperymentalne) teoretyczne - zawierają terminy teoretyczne, np. „Entropia układu ...
KONCEPCJA FALSYFIKACJONIZMU POPPERA Karl R. Popper (1934/1959/2002). Logika odkrycia naukowego. Warszawa: PWN. PROBLEM DEMARKACJI: co różni wiedzę naukową od wiedzy nienaukowej? Kryterium naukowości teorii jest jej FALSYFIKOWALNOŚĆ („wywrotność”). Teoria jest falsyfikowalna jeśli można wskazać fakt...
KONTEKST ODKRYCIA I KONTEKST UZASADNIENIA (koncepcja Reichenbacha) Kontekst odkrycia - odnosi się generowania teorii. Kontekst uzasadnienia - odnosi się do testowania teorii. Generowanie hipotez (teorii) jest procesem twórczym i stanowi przedmiot zainteresowania raczej
Kontrasty planowane (inaczej a priori) przeznaczone są do testowania istotności tylko wybranych różnic między średnimi, tych mianowicie, o których mowa w hipotezie (hipotezach) teoretycznych. Jeśli liczba średnich równa się k, to możemy poddać analizie nie więcej niż k-1 kontrastów planowanych. Na p...
