Kant Immanuel (1724-1804), filozof niemiecki, od 1770 profesor logiki i metafizyki na uniwersytecie w Królewcu. Istotę jego podglądów stanowi krytycyzm teoriopoznawczy nazywany też transcendentalizmem, wg którego podmiot jest warunkiem przedmiotu...
Locke John (1632-1704), filozof angielski, czołowy przedstawiciel empiryzmu genetycznego. Pionier liberalizmu . Zaproponował zastąpienie metafizycznego programu filozofii przez epistemologiczny. Za podstawowe zadanie filozofii uznał badanie poznania, jego pochodzenia, pewności i zakresu. Przesuwają...
Metafizyka , (z greckiego ta metá ta physiká), czyli te księgi, które znajdują się po pracach przyrodniczo-fizycznych. Nazwa pochodzi od Andronikosa z Rodos, który skatalogował pisma Arystotelesa . Później termin metafizyka zaczął oznaczać to, co przekracza granice fizyczności. Metafizyka Arystotel...
Nacjonalizm (z łacińskiego natio - naród ), ideologia i ruch polityczny, a także postawa społeczno-polityczna, podporządkowujące interesy innych narodów interesom własnego. Według tej ideologii wszelkie działania polityczne podejmowane są w celu podniesienia siły własnego narodu, a także oceniane p...
Ontologia , w filozofii, zgodnie z Lexicon Philosophorum (1613), nauka o "pierwszych zasadach i ostatecznych przyczynach" bytu. W takim ujęciu nauka o bycie jako takim, której zadaniem jest dociekanie natury wszystkiego, cokolwiek ist...
Oświecenie, okres w rozwoju kultury i literatury europejskiej od końca XVII w. do schyłku XVIII w. (w Polsce do początków XIX w. - tzw. klasycyzm postanisławowski). Na Zachodzie, szczególnie we Francji, łączył się z kryzysem tradycyjnych norm, instytucji społecznych, pojęć i wartości, burząc upadaj...
Pluralizm , w filozofii pogląd, wg którego istnieją odrębne rzeczywistości (pluralizm ontologiczny), a w poznaniu wiele czynników, elementów, zasad decydujących o prawdzie lub zbliżaniu się do prawdy dotyczącej rzeczy i zjawisk (pluralizm epistemologiczny). W teorii przyrody pluralizm był reprezent...
Powstanie filozofii Filozofia powstała w VI-VII w.p.n.e w Grecji. Ukształtowała się w europejskim kręgu kulturowym. Miała wpływ na inne filozofie, wciąż ulegała modyfikacją, zmieniały się poglądy poszczególnych filozofów, krąg problemów, którymi się zajmowali, rozszerzał się przedmiot filozofii. Po...
Pozytywizm w filozofii , prąd, którego źródła znajdujemy: 1) u sofistów , w tym przede wszystkim u Protagorasa . Wg niego czynności badawcze powinny być podporządkowane celom praktycznym (co stało się główną cechą wszystkich form pozytywizmu). 2...
Funkcja praktyczna: - dzieli się na: SWIATOPOGLADOWA- każdy człowiek posiada jakieś przekonanie o świecie, życiu i społeczeństwie, są one mniej lub bardziej spójne ze sobą i często mocno emocjonalnie(uczuciowo)zabarwione. Całokształt tych przekonań nazywamy światopoglądem. Odgrywa odważna rolę w ż...
