Relacje semantyczne nazw Jednoznaczność i wieloznaczność nazw Zajmiemy się teraz kwestią stosunków zachodzących między nazwami, ich znaczeniami i przedmiotami, które one oznaczają. Takie stosunki w logice nazywamy relacjami semantycznymi . Arystoteles rozróżnił dwa podstawowe typy relacji semantycz...
Rzetelne i nierzetelne sposoby argumentowania i prowadzenia sporów Szczególnego rodzaju wnioskowaniem jest przekonywanie. Ma ono bardzo wiele wspólnego z wnioskowaniem logicznym, chociaż rządzi się ono swoimi prawami. Każdy z nas doskonale wie, co to jest argumentacja i czemu służy. I dlatego nie b...
Sprawdzanie trybów za pomocą diagramów Venna Tryby sylogistyczne można badać również za pomocą, znanych już nam, diagramów Venna. Metoda ta polega na zaznaczeniu na kołach Venna relacji, jakie zachodzą między zakresami terminów występujących w obu przesłankach i sprawdzeniu, czy wynik obu relacji o...
Stosunki między zakresami nazw Między zakresami nazw mogą zachodzić rozmaite stosunki (nie uwzględniamy tu nazw pustych, tzn. nazw, których zakresy są zbiorami pustymi, czyli pozbawionymi desygnatów). Ograniczymy się do omówienia pięciu podstawowych stosunków: równoważności, podrzędności, nadrzędn...
Sylogizmy niedoskonałe Sylogizmy, które zbudowane są zgodnie z regułami sylogistyki, nazywane są sylogizmami doskonałymi. Oprócz nich logika tradycyjna wymienia jeszcze sylogizmy niedoskonałe, które różnią się od tych doskonałych bądź tym, że pomijają jedną z przesłanek, bądź tym, że mają przesłank...
Symbolika i podstawowe schematy rachunku kwantyfikatorów Rachunek zdań ustala i formułuje prawa dotyczące relacji zachodzących między zdaniami prostymi (reprezentowanymi w nim przez zmienne zdaniowe) i między związkami tych zdań, nie biorąc pod uwagę wewnętrznej struktury tychże zdań prostych. Dlat...
Uwagi ogólne na temat indukcji eliminacyjnej i związku przyczynowego Miano indukcji eliminacyjnej otrzymały pewne schematy wnioskowania opracowane przez Johna Stuarta Milla, angielskiego logika żyjącego w XIX wieku. Od jego nazwiska otrzymały one nazwę kanonów (lub metod) Milla. Mill sformułował pi...
Ważniejsze błędy w słownym przekazywaniu myśli W naszych wypowiedziach, słownych i tekstowych, pojawiają się częściej lub rzadziej różnorakie uchybienia, które mogą spowodować ich błędne zrozumienie przez słuchaczy czy czytelników. Wymienimy teraz najczęściej występujące błędy. 1. Błąd wieloznaczno...
W arunki poprawności trybów sylogistycznych Mając na uwadze niezawodność trybów sylogistycznych, tradycyjna logika podaje warunki, które powinny spełniać owe tryby, by można je było uznać za niezawodne. Najważniejsze z tych reguł można sformułować następująco : Obie przesłanki nie mogą być przeczą...
Warunki poprawności wnioskowania logicznego Schematom i samym procesom wnioskowania nie można przypisać wartości logicznej. Nie podpadają one pod ocenę z punktu widzenia ich prawdziwości czy fałszu. Są one oceniane wyłącznie pod względem ...
