Nazwy ostre i nieostre, wyraźne i niewyraźne Nazwy bywają ostre i nieostre, mianowicie wtedy, gdy zgodnie z wszystkimi regułami znaczeniowymi, jest nam łatwo bądź trudno wskazać desygnaty tych nazw, czyli ich zakres. W praktyce logicznej powinniś...
Obserwowanie i wyjaśnianie zjawisk Indukcyjne procesy badawcze, stosowane głównie w naukach przyrodniczych, ale również w społecznych, są zwykle dość złożone i zależą od wielu czynników i okoliczności. Jednak da się w nich wyróżnić, jak już wspomniano, trzy główne fazy: 1) fazę obserwacji, czyli zb...
Obwersja zdań kategorycznych Obwersja (łac. obversio ) zdania kategorycznego (w którym S jest podmiotem, a P orzecznikiem) polega na zastąpieniu orzecznika P terminem, który jest jego (czyli tego orzecznika) zaprzeczeniem, z jednoczesną zmianą jakości zdania - z twierdzącej na przeczącą lub odwrotn...
Petitio principii i circulus in probando Oprócz błędu materialnego przesłankom może się przytrafić błąd, który poznaliśmy pod łacińską nazwą petitio principii , a który polega na tym, że przesłanki nie są dostatecznie uzasadnione. Odmian...
Podstawowe pojęcia i symbolika rachunku zbiorów Podstawowym terminem teorii zbiorów jest pojęcie „zbiór”, używane w sensie dystrybutywnym. Zbiorem „A” są wszystkie przedmioty, które są desygnatami nazwy „A”. Zbiory w rachunku zbiorów prz...
Podstawowe pojęcia teorii relacji Pod pojęciem relacji rozumie się stosunek, który zachodzi między pewnymi elementami jakiegoś zbioru, pod jakimś konkretnym względem. Relacje dwuczłonowe zachodzące między elementami danego zbioru - to zbiór
Podstawowe typy definicji Definicje wyraźne i kontekstowe W naszych definicjach w członie definiowanym występuje tylko wyraz definiowany (np. „milimetr”). Taką definicję, której człon definiowany zbudowany jest z jednego wyrazu, nazywamy definicją wyraźną (bo ma wyraźnie określony człon definiowany...
Podział logiczny Gdy chcemy bliżej opisać desygnaty określonej nazwy pod kątem posiadania przez nie (lub nie) jakiejś interesującej nas jakości - wyróżniając wśród nich takie, które ją posiadają i takie, które jej nie posiadają - dokonuje...
Pojęcie i podstawowe formy sylogizmu Sylogizm jest to wnioskowanie, w którym z dwóch (rzadziej z większej liczby) przesłanek wynika w sposób konieczny i niezawodny wniosek. Mniej więcej tak właśnie definiował sylogizm Arystoteles (384-322), który...
Pojęcie wnioskowania Uznawanie i uzasadnianie twierdzeń Jak powiedzieliśmy na samym początku naszych wykładów, zasadniczym tematem logiki jest zagadnienie jasnego, konsekwentnego, ścisłego i uporządkowanego myślenia, a przede wszystkim - zagadnienie poprawnego wnioskowania. Odkrywanie i formułowani...
