Stanisław Staszic - życiorys

Nasza ocena:

3
Pobrań: 203
Wyświetleń: 1351
Komentarze: 0
Notatek.pl

Pobierz ten dokument za darmo

Podgląd dokumentu
Stanisław Staszic - życiorys - strona 1 Stanisław Staszic - życiorys - strona 2 Stanisław Staszic - życiorys - strona 3

Fragment notatki:

Stanisław Staszic 1755-1826
- Urodzony w rodzinie mieszczańskiej, ojciec i dziadek byli burmistrzami Piły. - Gdy był jeszcze młody uczył się w szkole parafialnej w swoim ojczystym mieście potem po edukacji uzyskał święcenia i został duchownym. - Staszic został wychowawcą synów Andrzeja Zamoyskiego. Wpłynęło to wiele na jego poglądy na świat, ponieważ do tej pory interesowały go tylko sprawy czysto naukowe, a teraz stał się bardzo wrażliwy na aspekty polityczne z tego względu, że Zamoyski był bardzo popularnym patriotą.
- Staszic był jednym z czołowych reformatorów i uczonych polskiego oświecenia. Domagał się zniesienia liberum veto, wprowadzenia dziedziczności tronu, praw politycznych dla mieszczan i poprawy sytuacji chłopów
- Zwolennik gruntownych reform systemowych w I Rzeczypospolitej , w okresie Sejmu Wielkiego wspierał piórem zmiany przeprowadzane przez parlament. - Prezes Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
- Odegrał ważną rolę w rozwoju przemysłu, działając także jako geolog i badacz natury .Wznowił eksploatację węgla kamiennego ze złoża Reden na terenie obecnej Dąbrowy Górniczej. Z dużą uwagą studiował zwłaszcza dzieła o tematyce historycznej, poświęcone problemom odnoszącym się do zachodzących w Rzeczypospolitej procesów społecznych i politycznych. W nawiązaniu do nich przetłumaczył dwa utwory pisarzy francuskich, powieść rycerską Floriana: „Numa Popiliusz, drugi król Rzymu” oraz prace Thomasa: „Pochwały Marka Aurelego”. Wolny czas poświęcał nie tylko na lekturę i tłumaczenie dzieł. Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego - praca opublikowana została anonimowo. Przeważała w nim świadomość zagrożenia niepodległościowego Polski. Staszic zawarł w nim propozycje środków zaradczych dla uratowania kraju przed upadkiem. Książka składała się z 19 rozdziałów, między innymi: Edukacja, Prawodawstwo, Władza wykonawcza etc., ostatni rozdział brzmi: Sposób ratowania Polski od podziału.
Staszic nawiązywał w dużej mierze do umowy społecznej Rousseau. „Wolny lud”, zrzeszony na zasadzie całkowitej równości, realizować miałby swoją wolność poprzez podporządkowanie się woli zbiorowej, która oddawać powinna bezpośrednie tendencje, a przynajmniej większości tych jednostek. Utrata wolności następuje w momencie zagarnięcia władzy przez jednostkę lub grupę jednostek. Społeczeństwo zaś jest wartością moralną, a szczęście może polegać jedynie na podporządkowaniu się woli zbiorowej.
Staszic oczywiście modyfikuje teorie Rousseau. Gdy Rousseau głosi konieczność uznania woli większości, Staszic motywuje to odniesieniem do świata przyrody, o którego rozwoju decyduje prawo silniejszego. Z takim rozumieniem społeczeństwa łączy się koncepcja narodu. Narodem są bowiem wszystkie stany. Staszic występował więc przeciw

(…)

… radykalne środki zaradcze.
Ukazaniu się „Uwag. . . ” towarzyszył klimat sensacji politycznej, widziano magnatów wykupujących setki egzemplarzy nakładu, chcąc uniemożliwić kolportaż książki. Skutek był wręcz odwrotny, mnożyły się legalne i „dzikie” przedruki, przypisywano mylnie autorstwo dzieła Józefowi Wybickiemu, podczas gdy napisał je nie znany dotąd nikomu młody ksiądz, który dzięki „Uwagom…” stanął…
... zobacz całą notatkę



Komentarze użytkowników (0)

Zaloguj się, aby dodać komentarz