To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
ŚLĄZACY Określenie grupy ludności urodzonej i zamieszkującej Śląsk. Termin ten ma w literaturze historycznej i etnograficznej szerokie i często odmienne znaczenie, pod pojęciem „Ślązacy” rozumiemy:
1. Ślązacy jako polska grupa etniczna zamieszkująca głównie Górny Śląsk, o bogatej, odrębnej od terenów otaczających kulturze, posługująca się dialektem śląskim . Czasem zamiast terminu grupa etniczna, używa się w oficjalnych dokumentach terminu " grupa regionalna zamieszkująca Śląsk " .
2. Ślązacy, którzy deklarują odrębność narodową od Polaków, Czechów i Niemców i traktują mowę śląską jako odrębny język . Większość osób deklarujących narodowość śląską mieszka na Górnym Śląsku - w środkowej części województwa śląskiego oraz we wschodniej części województwa opolskiego , jak również w Republice Czeskiej oraz w diasporze . Narodowość ta nie jest uznawana prawnie przez Polskę i Republikę Czeską. Jedynym krajem uznającym narodowość śląską jest Słowacja. 3. Polacy śląscy - Polacy, osoby o wyraźnej polskiej identyfikacji narodowej i językowej , posługujący się niekiedy śląską gwarą języka polskiego, mieszkający na Śląsku i czujący przywiązanie do regionu i kultury śląskiej. 4. Niemcy śląscy - Niemcy zamieszkujący Górny Śląsk, a przed 1945 cały Śląsk (głównie Dolny Śląsk ), deklarujący narodowość niemiecką i posługujący się wyłącznie językiem niemieckim , ale traktujący Śląsk jako małą ojczyznę ( Heimat ) i określający się jako Ślązacy.
5. Ślązacy - mieszkańcy Śląska, niezależnie od identyfikacji etnicznej i kulturowej, w tym Polacy zamieszkujący Śląsk, ale nieodczuwający żadnego szczególnego związku z tym regionem, a czujący związek z inną częścią Polski lub Polską jako całością .
Nazwa Ślązacy może wywodzić się od rzeki Ślęza , wyrazu slęg (oznaczający wilgotny, mokry) lub góry Ślęży . Ślężanami określano plemię zachodniosłowiańskie z terenu dzisiejszego Dolnego Śląska , następnie w X wieku nazwę tę przejął cały obszar dorzecza górnej i środkowej Odry . Polska literatura z XIX i XX wieku, Ślązakami określa autochtoniczną ludność, zamieszkującą Śląsk.
Niemiecka wersja wiąże pochodzenie Ślązaków i nazwy Śląsk z germańskim plemieniem Sillingów zamieszkujących ziemie dzisiejszego Śląska w I tysiącleciu naszej ery.
Ślązacy posługują się dialektem śląskim , uznawanym przez część ludzi za w pełni samodzielny język śląski , oraz językiem polskim , językiem niemieckim i czeskim . Grupa pogranicza i jej identyfikacja narodowa. Śląsk. Śląsk Opolski - teren położony na styku dwóch kultur: słowiańskiej i germańskiej, a konkretniej polskiej i niemieckiej.
(…)
… się w oparciu o wspólnotę lub obecność systemów wartości i wzorów kulturowych. Wielowiekowa izolacja od macierzystej kultury polskiej sprawiła, że z jednej strony w ich grupowej kulturze wiele jest archaizmów polskich, a z drugiej zabrakło tych nowych elementów, które wykształciły się w niej później. To, co przyjęli z otaczającej ich kultury niemieckiej ma charakter zapożyczenia selektywnego.
Z biegiem czasu…
…. do zakończenia weryfikacji narodowościowej (musieli przed specjalnymi komisjami udowodnić swoją polskość), byli pozbawieni praw obywatelskich. Przestali żyć w rejonie pogranicza, po ustaleniu nowej granicy państwa na Odrze i Nysie Łużyckiej i po przeprowadzonej weryfikacji narodowościowej ludności zamieszkującej region Dolnego Śląska. Niemcy oraz zgermanizowani Ślązacy zostali wysiedleni do Niemiec. Ich miejsce zajęli Polacy przesiedleni ze wschodnich kresów Polski. Ślązacy na Śląsku Opolskim pozostali w sensie kulturowym grupą pograniczną, ale stracili bezpośredni kontakt ze swą sąsiadującą obcą kulturą niemiecką. Stali się kimś w rodzaju enklawy i reliktu kultury pogranicza w otoczeniu swej macierzystej kultury polskiej. W PRL poddano Ślązaków procedurze polonizacyjnej: ponownie zmieniono nazwy geograficzne…
… lub niemieckiego. Ślązacy inaczej funkcjonują w ramach każdego z tych narodów. Z narodem polskim łączy ich wspólnota podstawowych treści kulturowych, a śląska kultura symboliczna jest jedna ze składowych symbolicznej kultury polskiej. Z narodem niemieckim z kolei dzielą Ślązacy wielowiekową egzystencję w ramach jednej organizacji państwowej, co w konsekwencji dało im wspólnotę cywilizacyjną.
Niewielka grupa…
…. W rezultacie w 1989 r. wraz z przełomem demokratycznym w Polsce nastąpił przełom samoidentyfikacyjny Ślązaków. Zaczęli otwarcie mówić o swych związkach z narodem kulturą niemiecką, jawnie uzupełniali swój system kulturowy o elementy niemieckie. Poczucie obcości w ramach narodu polskiego było silne już w okresie II Rzeczpospolitej i nadal się utrzymuje. Ślązacy milczeli, gdyż od czasu zakończenia weryfikacji…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)