To tylko jedna z 7 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Polskie propozycje jednoczenia europy
Polskie propozycje integracyjne rodziły się zarówno w okresie istnienia suwerennego państwa polskiego, jak i w okresie rozbiorów. Ich autorami byli m.in. król Stanisław Leszczyński, ks. Adam Czartoryski, duchowni (Stanisław Staszic, Kajetan Józef Skrzetuski), filozofowie i pisarze polityczni (Józef Maria Hoene-Wroński, Wojciech Bogumił Jastrzębowski,). Pewien udział w ich rozwoju miał też Mickiewicz, głosząc ideę wspólnoty duchowej narodów słowiańskich.
Król Stanisław Leszczyński (1677-1766), po opuszczeniu tronu polskiego, rozwinął ożywioną działalność pisarską na terenie Francji. Na jego dworze w Luneville bywali m.in. Monteskiusz i Wolter. W Memoriale o ugruntowaniu ogólnego pokoju (1748) zaproponował utworzenie unii powszechnej wszystkich państw chrześcijańskich kontynentu europejskiego, która łagodziłaby sporne kwestie europejskie i eliminowała przyczyny konfliktów między państwami. W swych rozważaniach wykorzystał doświadczenia federalizmu europejskiego, zwłaszcza federacji niderlandzkiej oraz unii polsko-litewskiej (Rzeczypospolitej Obojga Narodów). Za gwaranta rozwoju ogólnego pokoju w Europie uznał Francję, rządzoną przez swego zięcia króla Ludwika XV (1710-1774).
Projekt „generalnej konfederacji" państw europejskich przygotował myśliciel okresu Oświecenia Kajetan Józef Skrzetuski (1743-1806) w pracy zatytułowanej: Projekt, czyli ułożenie nieprzerwanego pokoju w Europie. Wykorzystał w niej wiele z myśli integracyjnych Francuza de Saint Pierre'a. Zaproponował tworzenie ligi państw europejskich z przedstawicieli wszystkich krajów kontynentu (poza Rosją). Na jej czele miał stać Sejm Generalny sprawujący władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą oraz zarządzający wspólnym skarbem. Każdy członek konfederacji byłby reprezentowany w Sejmie przez dwóch posłów pełnomocnych. Członkowie konfederacji mieli wyrzec się wzajemnych pretensji i dążyć do rozwoju współpracy. Gdyby któryś z nich zerwał zawarte układy, byłby uznany za nieprzyjaciela publicznego i narażony na sankcje zbrojne wszystkich pozostałych.
Jeden z najwybitniejszych umysłów polskich na przełomie XVIII i XIX w., filozof i pisarz polityczny Stanisław Staszic (1755-1826) w końcowych latach swego życia rozwijał pomysły zmierzające do łączenia narodów kontynentu i tworzenia federacji europejskiej. Jego praca zatytułowana Myśl o równowadze politycznej w Europie (1815) zaprezentowała panslawistyczną koncepcję współdziałania narodów słowiańskich. Staszic uważał, że po niszczących wojnach napoleońskich narody słowiańskie powinny integrować się, a nawet służyć wzorem dla innych ludów europejskich. W istniejącym wówczas systemie Świętego Przymierza przyszłość narodów słowiańskich upatrywał we współpracy z carami Rosji. Oryginalne koncepcje jednoczenia narodów Europy rozwinął Książe Adam Czartoryski (1770-1861). Jako zaufany minister spraw zagranicznych Rosji proponował integrację narodów Europy w Lidze Europejskiej pod przewodnictwem cara Aleksandra I. Liga miała rozwijać prawa europejskie, ale każdy z narodów miałby zagwarantowane prawo do niezależnego życia w pokoju, sprawiedliwości i dobrobycie. Po zerwaniu współpracy z carem rosyjskim Adam Czartoryski został przywódcą uchodźstwa polskiego w Paryżu, skupionego wokół Hotelu Lambert. W traktacie politycznym zatytułowanym
(…)
… Raczyński. Powiązane z rządem w Londynie ugrupowania podziemne na terenie okupowanej Polski w dokumentach programowych i na łamach prasy eksponowały potrzebę tworzenia związku państw środkowoeuropejskich pod różnymi nazwami (Związku Wolnych Ludów Europy, Stanów Zjednoczonych Europy Środkowej, Imperium Słowiańskiego). Część z nich nawiązywała do koncepcji tworzenia tzw. Międzymorza pomiędzy Bałtykiem…
… całego kontynentu (Stany Zjednoczone Europy), zdecydowaną jego większość (bez Wielkiej Brytanii i ZSRR) lub tylko wybrany region. Najszerszy wpływ wywarły koncepcje federacyjne Aristide Brianda i Edouarda Herriota, bo prezentowali je politycy pełniący ważne funkcje państwowe w kraju zajmującym główną pozycję w polityce europejskiej. Rozgłos zdobyły również propozycje Winstona Churchilla i części…
… europejscy (Karol Wielki, Jerzy z Podiebradu, Stanisław Leszczyński), duchowni (Charles de Saint-Pierre, Stanisław Staszic), wpływowi doradcy na dworach (ks. Maksymilian de Sully, ks. Adam Jerzy Czartoryski), pisarze polityczni (Wojciech Bogumił Jastrzębowski, Claude Henri de Saint-Simon), filozofowie (Jan Jakub Russeau, Immanuel Kant, Jeremy Bentham) oraz działacze polityczni różnych ugrupowań (Giuseppe…
…, a ich reprezentanci kształtowali hegemonistyczną wizję rozwoju kontynentu. Próba siłowego podporządkowania Europy przez Adolfa Hitlera nie udała się. Koalicja antyfaszystowska na czele z państwami Wielkiej Trójki (USA, Związkiem Radzieckim i Wielką Brytanią) uniemożliwiły realizację celów hitlerowskich i doprowadziły do ukształtowania zrębów jałtańsko-poczdamskiego ładu w Europie. Europejskie dążenia integracyjne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)