Eurazja
Europa- z greckiego euros- ciemna woda, zakres terytorialny określenia:
W starożytnej Grecji nazwano tak wybrzeża skolonizowane przez Greków Herodot- ląd leżący na północ od Grecji
Azja- z greckiego asis- muł rzeczny, zakres terytorialny określenia:
Wg Starożytnych Greków- zachodnie wybrzeża Azji Mniejszej Imperium Rzymskie- prowincja w zachodniej części półwyspu Od średniowiecza nazwa Azja objęła znaną wówczas częśd świata, a jej zachodni półwysep zaczęto
nazywad Azją Mniejszą Położenie- sąsiedztwo geograficzne Eurazji
Punkty o znaczeniu globalnym
Punkt najdalej oddalony od wybrzeża morskiego- 2648 km (40 17’N, 86 40’E)- Kotlina Dżungarska Środek lądowej półkuli Ziemi- 47 N, 1 W- wybrzeże Zatoki Biskajskiej
Sąsiedztwo oceanów:
Od zachodu Ocean Atlantycki Od południa Ocean Indyjski Od wschodu Pacyfik
Sąsiedztwo kontynentów: Kontynent Granica Afryka
Zatoka Sueska Australia
Morze Timora i Arafura
Od zachodu Atlantyk północny, od północy Morze Ameryka Północna
Arktyczne
Punkty skrajne- stały ląd
Północ
77 43’N
Przylądek
Półwysep
Czeluskin
Tajmyr, Rosja
Punkty skrajne- z wyspami Południe
1 16’N
Przylądek
Półwysep
Piai
Malajski, Północ
81 51’N
Ziemia Franciszka Józefa
Malezja Południe
10 45’S
Wyspa Roti, Indonezja Wschód
169 40’W
Przylądek
Półwysep Wschód 168 45’W
W-py Diomades, Rosja
Dzieżniewa
Czukocki, Zachód
31 17’W
Wyspa Flores, Azory
Rosja Zachód
9 27’W
Przylądek
Półwysep
Roca
Iberyjski
1
Rozciągłośd południkowa- 76 27’- 8523km Rozciągłośd równoleżnikowa- 199 47’- 17060km wzdłuż równoleżnika 40 Eurazja to
36,9% wszystkich lądów 10,8% powierzchni Ziemi wysoka wyspiarskośd- wyspy 6,3% (świat 6,5%) Zlewiska
Atlantyk 37% (w tym 24% to Morze Rozczłonkowanie Eurazji:
Arktyczne)
Pacyfik 18%
Długośd linii brzegowej- 107 800 km
Ocean Indyjski 11%
Rozwinięcie linii brzegowej- 4,5
Obszary bezodpływowe 34%
Średnia odległośd od wybrzeża- 670km
Europa
Powierzchnia- 10,529 mln km2, co daje:
7,1% udziału w powierzchni lądów 20% Eurazji
Wyspiarskośd- 7% Położenie- sąsiedztwo geograficzne Europy
2 kontynenty 1(2) Oceany 25 mórz/akwenów, w tym 11 mórz wewnętrznych, z czego 7 na Morzu Śródziemnym
Wody:
1. Morze Arktyczne
10. Morze Śródziemne
Morze Karskie
Morze Alboraoskie
Morze Barentsa
Morze Balearskie
Morze Białe
(…)
… 000 mm - północne stoki Wyżyny Gujaoskiej
2 000-1 800mm - Nizina Amazonki
1 000-1 500 mm - Nizina Orinoko i Wyżyna Brazylijska
500-1000mm - Nizina La Platy
500mm - wybrzeże karaibskie
250mm - Wyżyna Patagooska
Latem:
Obszary na północ od równika
Dwie pory deszczowe:
Wybrzeże Atlantyku
Całoroczne:
Wschodnie stoki Andów, Nizina Amazonki, Andy Patagooskie
Gleby
Lasy równikowe:
ferrasole…
… je głównie osady paleozoiczne przykryte młodszymi osadami.
Struktury pampaskie - zajmują obszar między Andami i obniżeniem La Platy. Od południa ogranicza
je płyta patagooska. W podłożu struktur występują prekambryjskie skały krystaliczne. Przykrywają
je nie sfałdowane osady górnego paleozoiku, mezozoiku, trzecio- i czwartorzędu.
Płyta patagooska - zajmuje południowy kraniec kontynentu, na zachodzie…
… – tych drugich jest około 45.
Do najwyższych czynnych wulkanów na świecie należą: Ojos del Salado (6880 m n.p.m.) i Llulailaco (6723
m n.p.m.), położone w środkowej części Andów, przy granicy Chile z Argentyną.
Do najniebezpieczniejszych zalicza się Cotopaxi w Ekwadorze (5911 m n.p.m.)
Ukształtowanie powierzchni
Niziny
Wyżyny
Nizina Orinoko
Nizina Amazonki
Nizina Boliwijska
Nizina La Platy
Wyżyna…
…, w rejonie najwyższych masywów i pasm górskich wyżyn Gujaoskiej i Brazylijskiej. Najwyższa
temperatura powietrza (26-28°C) jest notowana na pacyficznym wybrzeżu Kolumbii oraz na Nizinie
Orinoko, Gujaoskiej i Amazonki. Na południe od Zwrotnika Koziorożca temperatura obniża się bardzo
szybko. W południowej części Wyżyny Brazylijskiej i na Nizinie La Platy (Gran Chaco) wynosi 18'C na
północy i 14°C na południu…
… wiecznego śniegu:
równik – ok. 4800 m n.p.m.
zwrotnik – 6200 m n.p.m. - najwyżej w świecie położona linia wiecznego śniegu
30ºS – 4200 m n.p.m.
40ºS – 1500 m n.p.m.
55ºS – 650 m n.p.m.
Prądy morskie
ciepłe: Brazylijski, Południoworównikowy, Gujaoski, Karaibski, Równikowy Wsteczny
zimne: Peruwiaoski, Dryf Wiatrów Zachodnich, Falklandzki
Klimat
Ameryka Południowa rozciąga…
… kontynenty połączyły się ze sobą dopiero w trzeciorzędzie,
odrębna przeszłośd historyczna i kulturowa: północna częśd była kolonizowana przez Anglików i
Francuzów, południowa przez Hiszpanów i Portugalczyków.
Podziały Ameryki
1. granica fizyczno-geograficzna:
prowadzona na Przesmyku Panamskim - pas lądu o szerokości 47 km (na południe od niego ląd
rozszerza się),
na Przesmyku Theuantepec - najwęższy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)