Formy rządów Tradycyjnie władzę dzielimy na: wykonawczą, ustawodawczą oraz sądownicza. Według założeń Monteskiusza władze te mają wzajemnie hamować się by nie dopuścić do przewagi jednej z nich. Historycznie władza sądownicza bardzo rzadko dążyła do supremacji (jest z zasady niezależna, niezawisła). Dlatego spór o prymat władzy będzie toczył się jedynie pomiędzy: władzą ustawodawczą i wykonawczą. 1. Władza ustawodawcza 5. Władza wykonawcza System parlamentarno - gabinetowy !!! - całkowita supremacja władzy ustawodawczej - parlamentu:
a) parlament większością głosów powołuje i odwołuje rząd, premiera, ministrów. Odwołanie polega na uchwaleni wotum nieufności,
b) rząd ma inicjatywę ustawodawczą i może wydawać własne akty prawne - niższego rzędu, c) istnieje instytucja gabinetu cieni - opozycja spośród siebie tworzy rząd cieni, ministrowie - cienie mają wgląd w pracę ministerstw, są wynagradzani z kasy państwowej i w przypadku wygrania wyborów są gotowi do natychmiastowego przejęcia funkcji, d) pojęcie rządu jest odmienne od naszego. Naszemu odpowiada termin gabinet, gdyż tradycyjnie w skład rządu wchodzą niepolityczni urzędnicy.
Model kanclerski !
kanclerz może być odwołany tylko w skutek „konstruktywnego wotum nieufności”, tzn. aby obalić kanclerza nie wystarczy mieć większość do obalenia, a trzeba mieć większość do powołania nowego kanclerza,
kanclerz poza pierwszym razem, sam odwołuje ministrów, a prezydent na jego wniosek mianuje następnych (bez parlamentu),
kanclerz kieruje bezpośrednio urzędem kanclerskim, który de facto steruje pracami ministerstw, podlegają mu także bezpośrednio służby specjalne. Model mieszany
Polska - bardzo silny premier - kompetencje kanclerza, przeciwstawiony bardzo silnemu prezydentowi. Permanentny spór kompetencyjny. System półprezydencki Polega na tym, iż obok prezydenckiego urzędu jest jeszcze rząd ograniczający władzę prezydenta. Istnieje podział na resorty prezydenckie i rządowe. Rząd ma prawo inicjatywy ustawodawczej, wydaje niższej wagi akty prawne, skład rządu i premier zależny całkowicie jest od parlamentu. Typowy przykład Francja, gdzie dochodzi do sytuacji, gdy prezydent i premier są z dwóch opcji, a muszą współpracować, tzw. kohabitacja. System prezydencki !!! - typowy przykład: USA. Władza prezydenta jest niezależna od parlamentarnej. Prezydent:
jest wybierany w wyborach powszechnych, ale pośrednich (elektorzy), na maksimum dwie kadencje (wyjątek - Roosevelt - 4 kadencje), prezydent jest nieusuwalny z przyczyn politycznych, ale można postawić go w stan oskarżenia (impeachment) za czyny kryminalne, np. krzywoprzysięstwo.
(…)
… jeszcze TZW - veto kieszonkowe - polega na powstrzymaniu się i nie podpisaniu ustawy, blokuje ją), prezydent mianuje sekretarzy stanu, obecnie za zgodą i radą senatu, jest głową państwa, głównodowodzącym, prowadzi politykę zagraniczną, mianuje większość urzędników, prezydent mianuje sędziów sądu najwyższego, którzy są dożywotni. W ten sposób ma wpływ na linię orzeczniczą na wiele lat, gdyż z zasady mianuje…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)