Adam Naruszewicz 1733-1796
- Wywodził się z litewskiej szlachty, wtedy mocno już podupadłej. Jako potomek zubożałego rodu przeznaczony został do kariery duchownej, dlatego wykształcenie zdobywał w szkole jezuickiej i wstąpił do prowadzącego ją zakonu.
- Po ukończeniu szkoły został nauczycielem w jezuickim kolegium w Warszawie, a potem wyjechał do Francji ,gdzie przyjął święcenia kapłańskie. -Obracał się w kręgu literatów skupionych wokół Czartoryskich (zyskał opieke jednego z najważniejszych mecenasów - Michała Fryderyka Czartoryskiego), ta znajomość otworzyła mu drogę do znajomości z królem. Stanisław August Poniatowski cenił Naruszewicza za jego pracowitość, prawość, głęboką wiedzę i szlachetny charakter. Uznał go za człowieka odpowiedniego do roli propagatora reform społecznych, politycznych i literackich. Z czasem, gdy stosunki między nimi stały się naprawdę zażyłe, król nazywał poetę „swoim Naruchem”. W związku z tym był stałym uczestnikiem obiadów czwartkowych.
-Został redaktorem „Zabaw Przyjemnych i Pożytecznych” .
-Poeta był zwolennikiem Konstytucji 3 maja, tak więc po przystąpieniu króla do Targowicy zgłosił także swój akces do niej, jednak z zastrzeżeniem, że nie będzie sprawował jakichkolwiek funkcji publicznych, wycofuje się wtedy z życia publicznego. - Po kasacie zakonu jezuitów Naruszewicz znalazł się w kłopotach, król pośpieszył mu wtedy z pomocą. Wystarał się dla niego o godność biskupa koadiutora smoleńskiego, a następnie zlecił mu napisanie dziejów narodu polskiego. - Pisywał wiersze: okolicznościowe, obywatelsko-patriotyczne, dworskie i panegiryczne, satyry, sielanki oraz subtelne liryki, bajki i epigramaty.
- Reprezentował klasycyzm stanisławowski, ale często łamał jego reguły, wplatając stylizacje barokowe.
Cechy: - Poezję charakteryzuje dydaktyzm, moralizatorski ton, retoryczność oraz dystans i powściągliwość w wyrażaniu poetyckiego "ja". - Łączy w sobie jednocześnie dążenie do retorycznej, uroczystej wypowiedzi oraz walkę z szablonem językowym. - Bogactwo języka - zdania rozbudowane, pełno neologizmów, archaizmów i wyrażeń potocznych.
Nowoczesna budowa zdań, skrótowość i zwięzłość, tendencje do aforystycznych formuł, sentencje.
- Charakterystycznymi motywami występującymi w jego lirykach są sfery niebieskie, kosmos, granice poznania. - Fascynacja techniką.
- Dążenie do jasności i dobitności stylu z barokowym - plastyczne opisy/ ujęcia obrazowe Działalność literacka:
(…)
… pod patronatem carycy Katarzyny II. Po przystąpieniu króla do targowicy, król stracił popularność, a targowiczanie stali się panami Polski - władzę sprawowała teraz Generalność Konfederacji Targowickiej. Konstytucja 3 maja i wszystkie ustawy Sejmu Czteroletniego zostały obalone, czyli znów wróciło liberum veto oraz wolna elekcja. W kraju zaczął się szerzyć terror i bezprawie
…
… też różnych włóczęgów pochodzących z Francji, którzy podawali się za księży, choć ze stanem duchownym nie mieli nic wspólnego). Para ta symbolizuje zepsucie obyczajów i próżność.
Uchwalenie przez sejm Czteroletni w dniu 3 maja 1791 roku Konstytucji Ustrojowej, która uczyniła z Polski monarchię konstytucyjną. Dokonywała zmiany przestarzałego ustroju politycznego, znosiła odrębność Korony i Wielkiego Księstwa…
… to właśnie przedmiot jest pretekstem do szerszych skojarzeń i refleksji na temat kobiecego piękna, a nawet miłości.
Chudy literat
W tej satyrze autor podejmuje temat ubóstwa i pozycji społecznej literatów. Autor krytykuje sarmatyzm, pojmując go jako zacofanie i ciemnotę prowincjonalnej szlachty, która niechętnie przyjmuje jakiekolwiek nowości w dziedzinie literatury i nauki, skąd bierze się niechęć tej części…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)